In 2008 oordeelde ik negatief over de opstelling van de gemeente Lelystad. De gemeente stelde een beslissing om het bestemmingsplan te veranderen steeds uit. Ik vond de klachten van de eigenaren J&R* daarover gegrond. Ik beval de gemeente om beide goed op de hoogte te houden. Twee jaar later sturen J&R mij opnieuw een brief. Daarin schrijven ze: 'We waarderen uw werk, maar zien toch een volkomen desinteresse van de gemeente Lelystad. Het interesseert ze niets wat u vindt, concludeert of besluit.' Wat is er toch in Lelystad aan de hand?
J&R bezitten grote stukken grond bij Lelystad. Zij willen die grond splitsen in percelen van ongeveer 1.000 m². Volgens het bestemmingplan mag dat. Maar bij nader inzien wil de gemeente grotere kavels, van minimaal 5.000 m². De kleine kavels gaan ten koste van het open karakter van het overgangsgebied tussen stad en platteland, zegt ze. Het bestemmingsplan moet dus worden gewijzigd en dat heeft gevolgen voor de grond van J&R.
Het wijzigen van een bestemmingsplan is ingewikkeld. Er moet een langdurige procedure worden doorlopen. In die procedure zitten verschillende momenten om je zienswijze te geven en om uiteindelijk kwesties voor te leggen aan de rechter. Vaak gaat het dan om de vraag of het algemeen belang, zoals de gemeente dat ziet, goed is afgewogen tegenover het individueel belang, bijvoorbeeld het eigendomsrecht van een particulier.
De gemeente Lelystad neemt een voorbereidingsbesluit om de wijziging van het bestemmingsplan in gang te zetten. De essentie van zo'n voorbereidingsbesluit is dat het de situatie ter plaatse een jaar bevriest: geen bouwvergunning afgeven bijvoorbeeld. Gedurende dat jaar kunnen J&R dan niets met hun grond doen. Maar vlak voordat het voorbereidingsbesluit verloopt, komt er geen wijziging van het bestemmingsplan. Nee, Lelystad verlengt het voorbereidingsbesluit simpelweg met nog een jaar.
En dat gebeurt jaar na jaar. Ook na mijn oordeel daarover, komt de gemeente nog steeds niet met een nieuw bestemmingsplan. En zo gaat de gemeente er ook aan voorbij dat J&R al die jaren niets met hun grond kunnen doen. En naarmate de tijd voortschrijdt, weegt deze inbreuk op hun eigendom steeds zwaarder. In onze Grondwet en Europese regels staat dat eigendom een van de sterkste beschermde rechten is. Van eigendom blijf je af. Slechts in bijzondere gevallen mag de overheid het algemeen belang zwaarder laten wegen. Bij de vaststelling van een bestemmingsplan moet de gemeente dan ook motiveren waarom een beperking van het eigendomsrecht gerechtvaardigd is.
Ik vel weer een negatief oordeel over de opstelling van de gemeente. En dat geeft bij Lelystad toch de doorslag. De gemeente antwoordt mij dat ze met J&R gaat praten over het compenseren van de geleden schade. Ook zegt de gemeente dat ze graag gebruik maakt van mijn suggestie om ook bij een voorbereidingsbesluit beter gemotiveerd het algemeen belang af te wegen tegen de inbreuk op eigendom. Ik hoop dat de gemeente dit voortvarend oppakt. Want met het eigendomsrecht van anderen mag je niet sollen.
* Om privacyredenen is de naam veranderd
De personen op de foto zijn niet de personen uit deze column.
