De inspanningen van de Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, voor startende ZZP'ers hebben uiteindelijk een positief resultaat opgeleverd voor 1233 ZZP'ers. Het UWV heeft over de zelfstandigenregeling dubieuze voorlichting gegeven aan startende ZZP'ers. Daardoor werden zij beschuldigd van fraude en kregen zij ten onrechte aanslagen voor terugbetaling WW en boetes van het UWV. Sommigen zijn zelfs door de strafrechter veroordeeld. Terugkijkend constateert Brenninkmeijer dat het een langdurig en zwaar proces is geweest. En dat er een sterke behoefte is aan excuses.
Brenninkmeijer: “Dit is een onverkwikkelijke kwestie en gelukkig hebben we resultaat geboekt. Zowel de vakbonden als ik waren ervan doordrongen dat het onbehoorlijk was hoe deze omvangrijke groep startende ondernemers werd gepakt.“
Het onderzoek van de Nationale ombudsman uit 2010 – dat na overleg met de Tweede Kamer is gestart - was gericht op het vinden van een redelijke oplossing voor de betrokken zelfstandigen. Toen die oplossing na intensief overleg met het UWV niet mogelijk bleek, heeft de Nationale ombudsman zijn oordeel en aanbevelingen voorgelegd aan de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Via de Tweede Kamer is een politieke oplossing gevonden die bestond uit het achtereenvolgens instellen van twee commissies, die op verzoek individuele dossiers van ZZP'ers opnieuw beoordeeld hebben.
Langdurig en zwaar proces
Terugkijkend constateert de ombudsman dat het voor de betrokken ZZP'ers een langdurig en zwaar proces is geweest, vooral omdat het voor hen vaak moeilijk te bewijzen was dat ze verkeerd waren voorgelicht. Mensen hebben jaren moeten strijden tegen onrecht en de beschuldiging een fraudeur te zijn. Hij maakt zich nog altijd zorgen over die mensen die ten onrechte strafrechtelijk veroordeeld zijn en de mensen die het er maar bij hebben laten zitten. Hij vindt excuses op zijn plaats. De overheid moet ruiterlijk toegeven dat veel ZZP'ers onnodig beschadigd zijn en dat daardoor hun vertrouwen in de overheid geschonden is. Dit helpt mensen om deze zwarte periode in hun leven af te sluiten.
8,57 miljoen voor gedupeerden
Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de minister destijds twee herzieningscommissies ingesteld: de commissie Vreeman en de commissie Asscher - Vonk. De eindrapportages laten het volgende beeld zien: Vreeman kreeg 1906 herzieningsverzoeken. 947 (49,7%) hiervan is (gedeeltelijk) toegewezen. Deze toewijzingen betekenden een bedrag van 5,2 miljoen euro. Asscher-Vonk kreeg 551 zaken te behandelen (bezwaren en adviezen in hoger beroep). Hiervan is 52% (gedeeltelijk) toegewezen. Deze toewijzingen betekenden een bedrag van 3,4 miljoen euro. Belangrijker is echter het eerherstel dat met de uitspraken van beide commissies heeft plaatsgevonden.
