De Algemene Inspectiedienst heeft bij de controle aan boord van een Katwijkse kotter zelf bijgedragen aan escalatie door op te treden met onnodig machtsvertoon. Dit concludeert de Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, na onderzoek naar klachten van de schipper. De schipper raakte bij het optreden van de inspectiedienst zo geïrriteerd dat hij een controleur overboord sloeg.
Het incident vond plaats in 2004 tijdens een reguliere controle door de Algemene Inspectiedienst (AID) van de kotter. De schipper had zijn netten gezet voor de derde trek toen de controleurs aan boord kwamen. Hij vroeg of hij eerst de trek kon afmaken en later de visnetten kon ophalen. De controleurs gingen daar niet mee akkoord. De schipper moest zijn netten vrijwel meteen lichten. De Nationale ombudsman concludeert dat dit niet juist is. Er was namelijk sprake van een reguliere controle en niet van verdenking van het vissen met niet toegestane netten. Een reguliere controle moet naar verhouding met zo min mogelijk overlast voor de visserijbedrijven worden uitgevoerd. De controleurs hadden de schipper daarom de tijd moeten gunnen om de trek af te maken.
Groot verschil bij metingen
De maaswijdte van het visnet van de kotter is twee keer door de controleurs van de AID gemeten. De eerste meting liet een veel grotere maaswijdte zien dan de tweede. Volgens de ombudsman is zo'n groot verschil niet anders te verklaren dan dat de eerste met een te grote kracht is en dus onjuist is uitgevoerd. Daardoor ontstond ten onrechte de indruk dat de schipper de visserijregels zou schenden. De controleur heeft de schipper niet correct behandeld door al tijdens de eerste meting met een proces-verbaal te dreigen.
Verruwing in de relatie tussen overheid en burger is een slechte zaak, vindt Brenninkmeijer. De schipper is veroordeeld door de strafrechter en heeft aangegeven zijn gewelddadige reactie erg te betreuren. Wat er precies gezegd of geschreeuwd is tijdens de controle, is achteraf moeilijk vast te stellen. De AID had echter zelf het goede voorbeeld moeten geven als het gaat om het gebruik van macht.