Ben jij weleens gestopt door de politie, douane of handhaving? En had je het gevoel dat dit alleen kwam door je afkomst of huidskleur? Dan ben je niet de enige. Toch krijgen de overheid en de Nationale ombudsman weinig klachten over etnisch profileren. Wij vroegen mensen in Den Haag naar hun ervaringen met etnisch profileren door de overheid.
Het is 31 graden als we het drukke centrum van Den Haag inlopen. Het duurt lang voordat we mensen vinden die iets willen vertellen over etnisch profileren. Veel mensen noemen het “een gevoelig onderwerp”. Ze zijn bang om hun mening te geven omdat dit onderwerp veel in het nieuws is. Of ze hebben nog nooit het gevoel gehad dat ze etnisch geprofileerd zijn door de overheid.
Na een paar uur zien we Josef staan. Hij woont de helft van het jaar in Spanje en de rest van de tijd in Nederland. Josef wil wel wat kwijt over etnisch profileren.
Josef (36), reddingswerker
“Ik merk wel dat ze me er vaak uitpikken. Dan vraagt de politie om mijn paspoort. Dat heb ik nu standaard in mijn broekzak zitten. Als politieagenten zien dat ik een Europees paspoort heb, kijken ze vaak verbaasd. Daarna laten ze me met rust.”
“Ik vind het niet zo erg dat ik etnisch geprofileerd word. Ik snap het wel. Ik zie er niet Nederlands uit, dus ze willen weten waar ik vandaan kom. Klagen bij de overheid vind ik niet nodig.”
We lopen verder naar de Haagse Hogeschool. Misschien kunnen we wat studenten spreken. Een goede beslissing. Bij station Hollands Spoor zit Kolifa. Hij wacht op een vriend.
Kolifa (18), student
“Ik ben meerdere keren gestopt door de politie. Bijvoorbeeld als ik met mijn vader in zijn Mercedes zit. Meestal gelooft de politie niet dat hij zo’n dure auto kan betalen.”
“Ik reageer altijd kalm. Maar vanbinnen ben ik boos. Wij zijn toch niet anders dan de rest? Waarom worden we dan wel zo behandeld?”
Geen reactie op klacht
“Ik heb één keer een klacht ingediend bij de politie. Ik wilde dat die agent er iets van leerde. En mensen in de toekomst gelijk zou behandelen. Maar ik doe het niet meer. Het helpt toch niet. Ik kreeg niet eens een reactie op die klacht.”
“De Nationale ombudsman ken ik niet. Ik denk niet dat ik daar wel een klacht in zou dienen als de overheid mij slecht helpt. Ik heb het te druk met andere dingen. En eerlijk gezegd heb ik weinig vertrouwen dat ze iets met mijn klacht doen.”
“Ik ben meerdere keren gestopt door de politie. Bijvoorbeeld als ik met mijn vader in zijn Mercedes zit." - Kolifa
Verderop loopt Hortencia. Ze is onderweg naar vriendinnen. Gelukkig wil ze wel tijd maken om met ons te praten.
Hortencia (22), student
“Eén keer zat ik met mijn ouders in de trein in de eerste klas. Dat was in Duitsland. Toen stuurde de conducteur ons gewoon weg. Hij geloofde niet dat we eersteklastickets konden betalen. Terwijl hij onze kaartjes niet eens had gezien!”
Onbeschoft behandeld
“Vorig jaar zat ik met vier anderen in een auto. Twee van ons waren donker, twee Turks. Toen werden we gestopt door de politie. De agent behandelde ons heel onbeschoft. Hij ging er meteen vanuit dat we hier niet vandaan kwamen. En dat wij niet wisten hoe het hier werkt.”
“Aan de ene kant wil ik zulke agenten wat leren. Aan de andere kant wil ik er geen energie aan verspillen. Het is niet mijn taak om mensen op te voeden. En ik wil geen problemen veroorzaken.”
Klagen is vermoeiend
“Over klagen heb ik niet nagedacht. Het is belangrijk om te klagen, maar het is ook vermoeiend. Ik ken mezelf, ik blijf er dan mee bezig in mijn hoofd. En ik wil zo’n nare ervaring zo snel mogelijk loslaten.”
Even later spotten we Princey. We vragen of hij ervaring heeft met etnisch profileren. Hij zucht diep. “Heb je even?”
Princey (28), haar- en make-upartiest
“Een paar jaar geleden ging ik op vakantie naar Curaçao. Bij de douane op Schiphol werd ik ondervraagd. Ik werd apart gehouden en moest me uitkleden. Ik reageerde heftig en ging ertegenin.”
“Ineens was ik omringd door zeven politieagenten. Ze wilden niet zeggen waarom ze me apart hielden. Ik moest maar gewoon rustig wachten. Op een gegeven moment zeiden ze dat ik door mocht. Maar sorry zeggen, ho maar.”
Altijd apart gehouden
“Sinds die keer word ik bijna altijd apart gehouden als ik ga vliegen. Ik ben erop voorbereid, maar het blijft vervelend. Ik moet altijd mijn koffer opendoen. De douanemedewerkers gooien veel van mijn werkspullen weg. Poedertjes, zalfjes, parfum.”
"Volgens mij is klagen bij de politie tijdverspilling" - Princey
“Ik probeer dan rustig te blijven. Even slikken en tot tien tellen. Want ik weet dat ze willen dat ik boos reageer. Een klacht heb ik nooit ingediend. Ik ben bang dat het een lang proces wordt. Volgens mij is klagen bij de politie tijdverspilling.”
Op de Stationsstraat komen we Suleiman en Taibou tegen. Suleiman is meerdere keren staande gehouden. Taibou niet. Ze merkt wel dat het lastig is om te solliciteren met haar naam.
Suleiman (20), profvoetballer en Taibou (20), student
Suleiman: “Ik word vaak gestopt als ik in de auto zit. Dat was vroeger al zo, als ik met mijn vader was. Het schijnt gek te zijn als je met een donkere huidskleur in een mooie auto rijdt.”
Taibou: “De politie gaat er al vanuit dat dat niet kan. Dat is toch raar? En ze willen niet toegeven dat ze fout zitten.”
Controle door boa’s
Suleiman: “Als ik voetbal met vrienden, worden we ook vaak gecontroleerd. Toen de coronamaatregelen versoepeld werden, mochten we weer buiten voetballen. Toch kwamen boa’s elke dag controleren. Soms wel met tien auto’s. Terwijl we gewoon afstand hielden. Ze doen echt alsof we criminelen zijn.”
“Sommige jongens worden boos, maar ik blijf gewoon rustig. Het is irritant, maar ik kijk er niet meer van op. Of ik weleens geklaagd heb? Nee.”
Taibou: “Ik heb ook niet het idee dat zo’n klacht goed behandeld wordt. De politie staat er altijd boven. Of ze zeggen: “We doen het uit veiligheid.” Nee, ik denk niet dat het zin heeft om te klagen. Ze gaan ons toch geen gelijk geven.”
Klachten over etnisch profileren
De mensen die wij spraken, voelden zich etnisch geprofileerd. Zij hadden het idee dat de overheid hen eruit pikte vanwege hun uiterlijk. De Nationale ombudsman heeft onderzocht hoe overheidsinstanties omgaan met klachten over etnisch profileren. Dat rapport verscheen eind maart 2021 onder de titel 'Verkleurde beelden'.
Heb jij ook het gevoel dat je etnisch geprofileerd bent door de overheid? Dan kun je een klacht indienen bij de organisatie die dat deed. Bijvoorbeeld bij de politie, handhaving of Koninklijke Marechaussee. Kom je er met hen niet uit? Dan helpt de Nationale ombudsman je graag verder. Bel ons gratis op 0800 – 33 55 555 of dien online een klacht in. Wij staan voor je klaar.
