Wijkcoach Marloes Olde Hampsink (51) is een van de drie Sociaal Werkers van het Jaar 2020. Ze helpt daklozen en bewoners van tijdelijke opvangvoorzieningen. Een gesprek over haar aanpak en tips voor andere professionals. “Ik wil de succesverhalen over sociaal werk naar buiten brengen.”
“Als kind verslond ik boeken over Floortje Bloem en Christiane F.. Zij raakten op jonge leeftijd drugsverslaafd. Zelf had ik een warme jeugd. Dat gunde ik anderen ook.”
Uit huis gezet
“Nu werk ik als wijkcoach bij Stichting Maatschappelijke Dienstverlening in Enschede. Ik help dak- en thuislozen. Maar ook mensen die bang zijn dat ze uit huis worden gezet. Of door omstandigheden bij grootouders verblijven. Mijn doelgroep heeft vaak een lastig (woon)verleden. Deze mensen zijn verslaafd, meerdere keren uit huis gezet of hebben hoge schulden.
Omdat ik al twintig jaar maatschappelijk werker ben in Enschede, weet ik precies bij wie ik moet zijn om iets te regelen. Of mijn cliënt nou acute noodopvang nodig heeft of een uitkering.”
Woongroepen bezoeken
“Ik krijg veel vragen van collega’s in de wijk. Stel dat een cliënt uit huis is gezet en vannacht nergens naartoe kan. Dan weet ik wat de eerste stappen zijn die hij of zij moet zetten. Op welke plek de cliënt meteen terechtkan. En wat er daarna moet gebeuren.
Ik ga veel langs bij inloopcentra, woongroepen en pensions. Daar kijk ik mee met de leidinggevenden van de locatie. Zij zijn vaak niet opgeleid om cliënten te ondersteunen. Hoe ga je om met iemand die in de war is? Wat als iemand het verblijf niet kan betalen?”
Leven weer opbouwen
“In Enschede huren 55 kwetsbare mannen bijvoorbeeld een kamer bij een sociaal pension. Drie keer per dag krijgen ze een maaltijd. Dat geeft ze structuur. Ik praat met de mannen en help ze hun leven weer op te bouwen. Ik leg lastige brieven uit, bijvoorbeeld van de Belastingdienst. En help ze met werk zoeken.
Ik geloof dat wonen de basis is voor een stabiel leven. Als je geen onderdak hebt, stapelen de problemen zich op. Je hebt geen adres, dus je kunt je ook niet inschrijven bij de gemeente. Het gevolg: je krijgt geen uitkering. Als je een woning hebt, kun je weer vooruitkijken. In plaats van leven met de dag.”
Te veel regels en formulieren
“Ik vind onze maatschappij te ingewikkeld. Er zijn te veel regels en formulieren. Mensen met woonproblemen raken snel het overzicht kwijt. Die willen niet telkens bij het gemeenteloket moeten uitleggen dat ze geen adres hebben. Of op een lange wachtlijst belanden. Ze willen een naam en telefoonnummer van iemand bij wie ze meteen terechtkunnen. Daar maak ik me hard voor.”
Brutale vragen stellen
“Tot nu toe heb ik de hulp van de Nationale ombudsman nog nooit ingeschakeld. Ik weet bij wie ik moet zijn in Enschede als er problemen ontstaan. Ik zet door en neem niet snel genoegen met ‘nee’. Ook kan ik creatieve oplossingen bedenken. Die ruimte krijg ik gelukkig van mijn werkgever.
Soms moet je net een stapje extra zetten. Een brutale vraag stellen bij de gemeente: kunnen jullie de huur van deze man misschien inhouden op zijn uitkering? Dan kan hij gewoon thuis blijven wonen. Of misschien kan hij een tijdelijk briefadres krijgen, zodat hij bijstand kan ontvangen. Ook kun je in sommige gemeentes een daklozenuitkering aanvragen. Zo voorkom je samen dat de situatie erger wordt.”
Korte lijnen
“Als Sociaal Werker van het Jaar wil ik sociaal werk meer onder de aandacht brengen. Vaak hoor je alleen over sociaal werk als het al mis is gegaan. Als een woning is afgebrand door een wietplantage, bijvoorbeeld. Dat staat in de krant. Ik wil juist de succesverhalen naar buiten brengen.
In Enschede zijn we goed op weg. Ik zit vaak aan tafel met beleidsmakers van de gemeente. En ik werk veel samen met vaste contactpersonen: jongerenwerkers, bijstandsconsulenten en de ggz. We zien elkaar vaak en hebben elkaars 06-nummer. Zo kunnen we snel schakelen. Korte lijnen zijn belangrijk in dit werk. Samen bepalen we: wat is het beste voor deze cliënt? We bieden zoveel mogelijk maatwerk.”
Vaker langsgaan
“Ik wil nog meer inzetten op preventieve zorg. Het zou mooi zijn als alle sociaal werkers de ruimte krijgen om vaker langs te gaan bij mensen. Even checken of alles oké is. Nu is daar vaak te weinig tijd voor. Door een probleem op tijd te signaleren voorkomen we dat mensen afglijden. En uiteindelijk duurdere zorg nodig hebben.”
Tip: denk creatief
“Mijn tip voor andere professionals: probeer out of the box te denken. Heeft je cliënt ook geen thuis? Er is vast iets mogelijk: een tijdelijk briefadres, een plek in de opvang. Ik geloof echt dat mensen weer vooruit willen komen. Maar daar hebben ze wel perspectief voor nodig.”
Sociaal Werker van het Jaar
Marloes is uitgeroepen tot een van drie Sociaal Werkers van het Jaar 2020. Samen met Simone Duin en Marcel van Eck laat ze zien waarom sociaal werk zo belangrijk is. Daarmee volgen ze Norbert Wijnhofen op. Hij vroeg in 2019 meer aandacht voor de sociale psychiatrie.
De Nationale ombudsman kan u helpen
Werkt u ook met mensen die geen woning en/of adres hebben? En komen ze daardoor in de knel met de overheid? De Nationale ombudsman kan u helpen. Bijvoorbeeld door te onderzoeken wat er misgaat. Bel ons speciale nummer voor professionals: 070 3563550.
