Verzoekster klaagde over handelingen van een raadslid. De gemeenteraad van Laren verklaarde de klachtregeling niet van toepassing, omdat dit gedragingen betreffen gedaan als privé persoon en niet in de hoedanigheid van raadslid.
Het onderzoek van de Nationale ombudsman richtte zich op de vraag of de raad in redelijkheid tot de beslissing heeft kunnen komen om de klacht via de procedure, zoals opgenomen in hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht, af te handelen en zich van het geven van een inhoudelijk oordeel te onthouden.
De Nationale ombudsman overwoog dat de wettelijke bepalingen voor klachtbehandeling niet van toepassing zijn op gedragingen van individuele raadsleden. Gemeenten zijn echter wel gehouden voor de leden van de raad een gedragscode vast te stellen. Dit is een interne regeling met aanvullende voorschriften om de integriteit van raadsleden te waarborgen. Raadsleden zijn burgers die het ambt van volksvertegenwoordiger vervullen. De invulling van dit ambt brengt naast rechten ook verplichtingen met zich mee. Activiteiten buiten het formele raadswerk staan los van het formele optreden als volksvertegenwoordiger en als lid van het bestuursorgaan de gemeenteraad. Raadsleden dienen hun ambt op een integere wijze te vervullen en de raad moet actief ertoe bijdragen dat voorkomen wordt dat niet integer handelen van een of meer raadsleden binnen of buiten de raad het vertrouwen van de burger in de raad als geheel schaadt.
De gemeenteraad kan besluiten om, naar aanleiding van ontvangen signalen, bij zaken van voldoende gewicht zelf een onderzoek in te stellen en de resultaten van dit onderzoek in een openbare raadsvergadering te bespreken. Door in het openbaar uit te spreken welk gedrag van het individuele raadslid aan de orde is, hoe de raad of de in de raad vertegenwoordigde fracties daar tegenaan kijken en hoe hun moreel oordeel daarover luidt, kunnen ook de kiezers zich een oordeel vormen. Het opleggen van een sanctie is daarbij niet aan de orde. Kern van het ontwikkelen en in staand houden van integriteit vormt het elkaar aanspreken op gedragingen die die integriteit bedreigen. Op die wijze wordt een gedragscode een levend document.
De Nationale ombudsman oordeelde dat de raad van de gemeente Laren niet overeenkomstig het redelijkheidsvereiste heeft gehandeld door de klachtprocedure van hoofdstuk 9 van de Algemene wet bestuursrecht toe te passen en het merendeel van de klachten niet ontvankelijk te verklaren. Alhoewel begrijpelijk, is de uitkomst van die keuze onredelijk omdat zowel verzoekster als het betrokken raadslid worden geconfronteerd met het uitblijven van een oordeel.
