Achtergrond
In geval van een klacht over een besluit van een bestuursorgaan tot (gedeeltelijke) afwijzing van een verzoek om schadevergoeding stelt de Nationale ombudsman zich terughoudend op. De burgerlijke rechter is immers bij uitsluiting bevoegd bindend te beslissen over de vraag of een bestuursorgaan is gehouden om op grond van bepalingen van burgerlijk recht schade te vergoeden. Alleen wanneer naar het oordeel van de Nationale ombudsman de aanspraak van betrokkene, gezien de gronden waarop deze aanspraak berust, zo evident juist is dat het bestuursorgaan niet in redelijkheid tot zijn afwijzende besluit heeft kunnen komen, wordt dat besluit tot weigering van de gevraagde schadevergoeding aangemerkt als een niet behoorlijke gedraging.Onderzoek
In het kader van het onderzoek werd de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp verzocht op de klacht te reageren en een afschrift toe te sturen van de stukken die op de klacht betrekking hebben. Tevens werd het verhuisbedrijf dat verzoekers inboedel had verhuisd om informatie gevraagd. Het resultaat van het onderzoek werd als verslag van bevindingen gestuurd aan betrokkenen. De Belastingdienst deelde mee zich met de inhoud van het verslag te kunnen verenigen. De reacties van verzoeker en het verhuisbedrijf gaven geen aanleiding het verslag te wijzigen.Bevindingen
De bevindingen van het onderzoek luiden als volgt:1. Feiten1.1. Op 31 juli 1997 deed het verhuisbedrijf (hierna: de B.V. X), dat verzoekers inboedel van Curaςao naar Nederland had verhuisd aangifte van 213 dozen verhuisgoederen bij de Belastingdienst/Douane post Rijswijk. De Belastingdienst/Douane post Rijswijk selecteerde dertien dozen voor visitatie. De overige dozen werden op 1 augustus 1997 vrijgegeven. De douanecontrole vond plaats op 11 augustus 1997 in aanwezigheid van een medewerker van de B.V. X, waarna ook de overige dertien dozen werden vrijgegeven.1.2. Bij brief van 5 september 1997 diende verzoeker bij de Belastingdienst/Directie Douane Rotterdam een klacht in over de wijze waarop de douane de controle had uitgevoerd. De klacht betrof de trage wijze van afhandeling van de controle, alsmede de beschadiging van een kreeft die zich in een van de gevisiteerde dozen had bevonden. Volgens verzoeker was de schade veroorzaakt door de ambtenaar van de douane die de doos had geopend en de inhoud hiervan had gecontroleerd. Verzoeker verzocht om een schadevergoeding van ƒ 200.1.3. De Belastingdienst/Directie Douane Rotterdam zond de brief op 6 oktober 1997 ter afhandeling door naar de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp, die de ontvangst van de brief op 17 oktober 1997 schriftelijk bevestigde aan verzoeker.1.4. Naar aanleiding van de klacht stelde de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp een onderzoek in waarbij de Belastingdienst/ Douane post Rijswijk om informatie werd verzocht. Bij brief van 6 november 1997 deelde de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp verzoeker het volgende mede:"... 2. OnderzoekNaar aanleiding van uw klacht heb ik een onderzoek ingesteld. Uit dit onderzoek is mij het volgende gebleken. Op 31 juli 1997 is door (de B.V. X; N.o.) aangifte gedaan van 213 dozen verhuisboedel bij de douane op de douanepost Rijswijk. Op 1 augustus 1997 heeft (de B.V. X; N.o.) de bijbehorende bescheiden ingeleverd, waaronder de citesverklaring voor de schelpen en de kreeft. Dertien dozen zijn geselecteerd voor fysieke opname. De overige dozen zijn op 1 augustus vrijgegeven. Daar de fysieke opname moest plaatsvinden in de loods van (de B.V. X; N.o.) te Leidschendam is met (de B.V. X; N.o.) een afspraak gemaakt voor deze controle. De controle zou plaatsvinden op 1 augustus 1997, echter deze is niet uitgevoerd vanwege de zeer sterke verflucht die in de loods hing. Een nieuwe afspraak is gemaakt voor 6 augustus 1997. Het is gebruikelijk dat de douane controleert in aanwezigheid van de aangever, in dit geval (de B.V. X; N.o.). De medewerker van (de B.V. X; N.o.) had op die dag onvoldoende tijd als gevolg waarvan uw verhuisboedel niet op 6 augustus is gecontroleerd. Uiteindelijk zijn uw 13 dozen gecontroleerd op 11 augustus 1997. Uit de verklaring van de controlerend ambtenaar is mij voorts gebleken dat de doos waarin zich o.a. de kreeft bevond door hem is geopend. Samen met de medewerker van (de B.V. X; N.o.) heeft de controlerend ambtenaar de inhoud van de doos uitgepakt, daarbij de nodige voorzichtigheid in acht nemend. Geconstateerd werd dat de kreeft beschadigd was. De medewerker van (de B.V. X; N.o.) heeft van de geconstateerde beschadiging een notitie gemaakt.3. Beoordeling van uw klachtUit het onderzoek concludeer ik dat de vertraging die bij de controle van uw verhuisboedel is opgetreden niet te wijten is aan de douane. In tegenstelling tot hetgeen u in uw klacht stelt, is de oorzaak van de vertraging een gevolg van omstandigheden (de B.V. X; N.o.) betreffend. Zoals hiervoor reeds aangegeven is door de douane-medewerker en de medewerker van (de B.V. X; N.o.) geconstateerd dat de kreeft beschadigd was. Uit de mij ter beschikking staande gegevens is niet vast te stellen of de geconstateerde beschadiging is ontstaan door het openen van de doos of dat deze is ontstaan tijdens het transport of de opslag van de dozen in de loods. Ik betreur het dat u teleurgesteld bent in de handelwijze van de douane. Met het vorenstaande hoop ik u aangegeven te hebben dat de vertraging bij de controle en de beschadiging van de kreeft een gevolg is van een samenloop van omstandigheden niet te wijten aan het handelen van de douane. In verband daarmee kan ik uw verzoek voor een schadevergoeding van ƒ 200 voor de geleden schade en ergernis niet honoreren..."1.5. Bij brief van 11 november 1997 deelde verzoeker de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp mede het niet eens te zijn met de afwijzing van zijn verzoek om schadevergoeding. Verzoeker gaf een uitvoerige beschrijving van de wijze waarop de kreeft door hem in de doos was verpakt en hoe hij de inhoud van de doos bij het openmaken daarvan had aangetroffen. Volgens verzoeker bleek hieruit dat de controlerend ambtenaar de inhoud van de doos niet had uitgepakt, maar een deel van de inhoud had omgewoeld waarbij de kreeft was beschadigd. Verzoeker handhaafde zijn verzoek om schadevergoeding.1.6. Bij brief van 16 april 1997 deelde de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp verzoeker, onder aanbieding van verontschuldigingen voor de lange behandelingsduur, het volgende mede:"... Ik heb naar aanleiding van uw brief van 11 november 1997 het hoofd van de douanepost Rijswijk verzocht uw klacht opnieuw te onderzoeken. Dit onderzoek bevestigde de eerdere bevindingen, namelijk dat de douaneambtenaar na het openen van de doos constateerde dat de kreeft beschadigd was. Niet is vast te stellen wanneer de schade is ontstaan. Uw mening dat ik in dit geval het voordeel van de twijfel moet geven, omdat niet is vast te stellen wanneer de schade is ontstaan deel ik niet. De door u in Curaςao ingepakte kreeft is van Curaςao vervoerd naar Nederland en is enige tijd opgeslagen geweest in de opslagruimten van (de B.V. X; N.o.). De beschadiging aan de kreeft kan op elk moment bij vertrek van Curaςao; tijdens de reis en/of de opslag ontstaan zijn. Gelet hierop acht ik uw klacht niet gegrond en kan ik niet aan uw eis tot schadevergoeding tegemoet komen..." 2. Standpunt van verzoeker Voor het standpunt van verzoeker wordt verwezen naar de klachtomschriving onder
Klacht
. 3. Standpunt van de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp 3.1. In reactie op de klacht deelde de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp het volgende mede:"...Voor wat betreft de fysieke controle van de doos waarin de kreeft was verpakt merk ik het volgende op. Het is gebruik dat een dergelijke fysieke controle wordt uitgevoerd in aanwezigheid van de aangever van de goederen in casu (de B.V. X; N.o.). Reden hiervoor is o.a. om te voorkomen dat achteraf discussie ontstaat over de bevindingen bij de controle. In dit geval is zowel door de douanemedewerker als door de medewerker van (de B.V. X; N.o.) geconstateerd dat de kreeft beschadigd in de doos aanwezig was. Uit het ingestelde onderzoek (...) is niet gebleken dat de beschadiging aan de kreeft door het openen en uitpakken van de doos is ontstaan. Ik heb geen reden om aan de uitkomsten van dit onderzoek te twijfelen. Van de zeer uitvoerige beschouwingen die (verzoeker; N.o.) geeft over het op verschillende manieren uitpakken van de kreeft heb ik kennis genomen, doch deze hebben mij niet overtuigd van het feit dat de beschadiging door de douaneambtenaar is aangebracht..."3.2. Bij de reactie waren onder meer de volgende stukken gevoegd:a. Een ambtsbericht van de Belastingdienst/Douane post Rijswijk aan de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp van 23 oktober 1997. Hierin werd, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:"Uit de verklaring van de visiterend ambtenaar blijkt dat hij met medewerking van de aangever de 13 colli heeft gevisiteerd. In de desbetreffende doos troffen zij een soort kreeft aan die reeds beschadigd was. De medewerker van (de B.V. X; N.o.) heeft dit aangetekend op de papieren (...). Oordeel zorgvuldigheid ambtenarenBlijkens de verklaring van de betrokken ambtenaren kan het navolgende worden vastgesteld. (...) - Uit de verklaring van de visiterend ambtenaar blijkt dat hij de betreffende colli geopend heeft en vervolgens constateerde dat de doos met zaagsel was gevuld. Vervolgens heeft hij samen met de aangever de inhoud van de doos, alle voorzichtigheid in acht nemend, gevisiteerd. Bij visitatie is bevonden dat de kreeft op dat moment reeds beschadigd was. Het is voor mij niet vast te stellen of de beschadiging is ontstaan bij het openen van de doos of dat deze reeds is ontstaan tijdens het transport of de opslag. Advies omtrent antwoordGezien het bovenstaande kom ik tot de conclusie dat alle betrokken ambtenaren zorgvuldig en correct hebben gehandeld en kan er van het toekennen van een schadevergoeding mijns inziens geen sprake zijn." Bij het ambtsbericht was de volgende notitie van de visiterend ambtenaar aan het hoofd van de Belastingdienst/Douane post Rijswijk, gedateerd 22 oktober 1997, gevoegd:"...Op maandag 11 augustus 1997 heb ik voor team 2 van de douanepost Rijswijk ambulante werkzaamheden verricht. Ik had die dag een afspraak bij (de B.V. X; N.o.) voor een daadwerkelijke opname van een verhuisboedel van (verzoeker; N.o.). De colli die ik moest controleren had (de B.V. X; N.o.) voor mij apart gezet zodat ik alle ruimte had om de verhuisboedel te controleren. Voordat ik ging visiteren wist ik dat de desbetreffende persoon een invoervergunning had voor verschillende soorten schelpen, enaan mij was de taak om te kijken of de in de verhuisboedel aanwezige schelpen en objecten, overeenkwamen met de in de invoervergunning genoemde goederen. Tijdens de visitatie kwam ik een doos tegen die helemaal met zaagsel gevuld was. Ik heb toen de medewerker van (de B.V. X; N.o.), die mij assisteerde, medegedeeld dat ik wilde weten wat er zich in die doos bevond. Omdat ik niet van tevoren wist wat er zich in die doos bevond, hebben wij met alle voorzichtigheid het zaagsel verwijderd om te kijken wat er zich in die doos bevond. Ik trof daar een soort kreeft aan, die op het moment dat ik hem aantrof, al beschadigd was. Na hem voorzichtig teruggeplaatst te hebben heeft de desbetreffende medewerker van (de B.V. X; N.o.) een aantekening gemaakt dat de kreeft al beschadigd was op het moment dat wij hem uit de doos gehaald hadden, al wist ik niet van tevoren dat er zich in de doos iets breekbaars zou bevinden. Ik heb in totaal 13 colli gevisiteerd, waarin ik na visitatie niets bijzonders aangetroffen heb..." Bij het ambtsbericht was voorts gevoegd de loodswerkopdracht van de B.V. X. Hierop stond het volgende vermeld:"Alles gecontroleerd Bij klant (...) was bij 169 colli kwam 1 kreeft er beschadigd uit" b. Een ambtsbericht van de Belastingdienst/Douane post Rijswijk aan de Belastingdienst/Douane district Hoofddorp van 28 januari 1998. Hierin werd het volgende vermeld:"... Naar aanleiding van de brief van (verzoeker; N.o.) van 13 januari jl. wil ik u het volgende berichten. Genoemde brief geeft na onderzoek geen aanleiding tot aanvullingen op de eerder uitgebrachte ambtsberichten. Het daadwerkelijk uitpakken van de bewuste kreeft heeft door (de visiterend ambtenaar; N.o.) op zorgvuldige wijze plaatsgevonden middels het voorzichtig verwijderen van het zaagsel. Tevens is er door de werknemer van (de B.V. X; N.o.) een schaderapport opgemaakt hetgeen kort samengevat ook het beschadigd aantreffen van de kreeft weergeeft (...). Daarnaast is het gebruikelijk dat er op o.a. Curaςao zendingen zoals deze, v r het daadwerkelijk uitgaan, grondig worden gecontroleerd op het smokkelen van verdovende middelen. Resumerend geeft e.e.a. geen aanleiding om op het eerder ingenomen standpunt terug te komen..."
4. Informatie van de B.V. X Daarnaar gevraagd deelde de B.V. X het volgende mede:"...Voor inklaring heeft de douane ons inderdaad verzocht 13 dozen apart te houden voor visitatie. Deze zijn onderzocht op basis van de aangifte en de citusverklaring. Dit soort onderzoeken gebeuren soms zonder dat er personeel van ons direct aanwezig is. Uit het dossier kunnen wij opmaken dat (verzoeker; N.o.) noch ons personeel op dat moment een melding gemaakt hebben als zou er schade of onregelmatigheden zijn ontstaan. Ons onderzoek onder het loodspersoneel heeft niets opgeleverd. U moet weten dat er ongeveer 7 mensen vast in de loods werken en er in die tijd gemiddeld 20 visitaties in de week gebeuren. Zij kunnen zich niets herinneren..."
