Het kabinet heeft aangekondigd het Tijdelijk Noodfonds Energie (TNE) in 2025 te heropenen. Voor alle huishoudens die dit jaar in de knel komen, is hulp bij de energierekening hard nodig. De oplossing van dit energiefonds brengt ook onzekerheid met zich mee. Zo lijkt het dat er niet genoeg middelen in het fonds zitten om iedereen die het nodig heeft, te helpen.
De wijze van inrichting van het fonds leidt ook tot een aantal zorgen van de Nationale ombudsman. Er is een subsidiebedrag van € 54,31 miljoen (twee derde van de totale financiering) toegewezen aan TNE voor de uitvoering. Hierdoor wordt het creëren van een buitenwettelijk bestuursorgaan vermeden. Dit is in strijd met de principes van behoorlijk bestuur, constateert de Nationale ombudsman. Met als gevolg dat burgers zich niet kunnen beroepen op het klachtrecht zoals vastgesteld in de Awb en dat de Nationale ombudsman niet bevoegd is om tweedelijnsklachten te behandelen. Ook is hiermee de zorgplicht van de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) niet van toepassing. Deze wet stelt dat bestuursorganen verplicht zijn om ondersteuning te bieden aan mensen die niet aan het digitale verkeer mee kunnen doen en dat burgers altijd de keuze tussen de digitale of de niet-digitale weg houden. In de brieven van het kabinet over de heropening van het fonds worden de inspanningen uiteengezet om ook huishoudens te bereiken die minder digitaal vaardig zijn. Dit kan echter geen vervanging zijn voor het bieden van de mogelijkheid om een papieren aanvraag te doen voor burgers die geen gebruik van DigiD kunnen of willen maken. Hiermee worden potentieel niet alleen 2,6 miljoen mensen uitgesloten die digitaal niet vaardig genoeg zijn om zelf een aanvraag te doen. Maar ook de ruim 250.000 Nederlanders die onder bewind staan.
De Nationale ombudsman heeft TNE gevraagd om een duidelijke klachtenregeling op te stellen en die voor burgers goed vindbaar te maken op hun website. Ondanks dat de Nationale ombudsman niet bevoegd is, ontvangt hij graag signalen van burgers over eventuele problemen bij de aanvraag van de energietoeslag. Zo kan de ombudsman in beeld brengen welke burgers buiten de boot vallen, en vervolgens met TNE kijken hoe deze burgers alsnog geholpen kunnen worden. Wij rekenen op een goede klachtenregeling en volgen hoe TNE de signalen oppakt.
