De politie krijgt steeds meer meldingen van bezorgde buren, familie of vrienden, omdat men bijvoorbeeld niet in contact kan komen met iemand. Politiemensen hebben een lastige afweging te maken om wel of niet een woning binnen te gaan. De Nationale ombudsman krijgt met regelmaat klachten over het binnentreden. Over de vraag of de politie had mogen binnentreden. Of de politie voldoende uitleg, informatie en aandacht aan bewoners heeft gegeven na het binnentreden. En ook over de afhandeling en vergoeding van schade.
Reinier van Zutphen komt met aanbevelingen voor de politie en met tips voor de burgers: "Zorg dat de impact van het binnentreden zo beperkt mogelijk blijft voor de bewoners, maar realiseer je als burger ook dat wel of niet binnentreden een lastig dilemma is voor politiemensen."
Onze maatschappij verandert. Er zijn meer éénpersoonshuishoudens en meer mensen die langer zelfstandig blijven wonen. Bezorgde medemensen, die geen contact met iemand kunnen krijgen, roepen de hulp in van de politie. Die onderneemt vervolgens actie vanuit haar taak om hulp te bieden. Soms gaan politiemensen dan een woning binnen. De Nationale ombudsman begrijpt dat de hulpverlening voorop staat en dat binnentreden soms nodig is. Dit kan echter een grote impact hebben op de betreffende bewoner.
Klik hier voor een grotere versie van de infographic
Binnentreden en de bescherming van rechten
De burger mag van de overheid verwachten dat zij de grondrechten van haar burgers respecteert, zoals het huisrecht en het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Dit betekent dat de politie niet zonder toestemming van de bewoner een woning mag binnengaan en de persoonlijke levenssfeer mag aantasten. Er zijn echter uitzonderingen. Zoals binnentreden door de politie om hulp te verlenen. In zo'n situatie mag de burger erop rekenen dat de politie eerst een goede afweging maakt. Ook moet de reden van binnentreden duidelijk zijn en moet de bewoner informatie krijgen over de afhandeling van mogelijke schade. De ombudsman vindt het belangrijk dat de politie bij het binnentreden het burgerperspectief borgt. De impact van het binnentreden moet zo beperkt mogelijk blijven. Het is immers een aantasting van het huisrecht. Daarom doet de Nationale ombudsman in dit rapport een aantal aanbevelingen aan de politie voor de behoorlijke omgang met het huisrecht: informeer de burger over het binnentreden en over de afhandeling van mogelijke schade en ga voorzichtig om met de woning en met wat je daarin aantreft. Daarnaast is het ook goed dat burgers zich realiseren dat het wel of niet binnentreden een lastige afweging kan zijn voor politiemensen.
