De Nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, en de Kinderombudsman, Marc Dullaert, pleiten voor duidelijkheid over de rol van de politie wanneer een omgangsregeling na een echtscheiding niet wordt nagekomen. Uit hun onderzoek 'Veiligheid voorop!' blijkt dat de verwachtingen over de rol van politie uiteenlopen. De ombudsmannen zien vooral een rol voor de politie weggelegd als de veiligheid van kinderen en/of andere betrokkenen in het geding is.
Circa 55.000 minderjarige kinderen hebben jaarlijks te maken met een (echt)scheiding van hun ouders. Ouders regelen bij een (echt)scheiding de omgang tussen ouder en kind in een omgangsregeling. Wordt een omgangsregeling door een van de ouders niet nageleefd, dan schakelt de andere ouder nogal eens de politie in. In een uiterst geval kan de rechter bepalen dat een kind met behulp van de politie, met de zg. 'sterke arm', bij een ouder weggehaald mag worden. De ombudsmannen krijgen regelmatig klachten van (een van beide) ouders over problemen rond een omgangsregeling. De rol van de politie is niet eerder onderzocht. Nationale ombudsman Reinier van Zutphen: "Het is nodig dat er duidelijkheid komt over de rol van de politie bij omgangsregelingen."
Wanneer politie-inzet?
Ouders die zich tot de ombudsman wenden zijn nogal eens boos of teleurgesteld over het optreden van de politie. De ombudsmannen zien vooral een rol voor de politie weggelegd als de veiligheid van kinderen en/of andere betrokkenen in het geding is. Het belang van het kind staat dan centraal. Zo nodig kan het optreden dan zover gaan dat de politie een kind overbrengt naar een veilige plek.
Kinderombudsman Marc Dullaert: "Als de veiligheid niet in het geding is, is er slechts een beperkte rol voor de politie. Toch optreden kan traumatiserend zijn voor kinderen en kan bijdragen aan verdere escalatie tussen ouders." Als de rechter heeft beslist dat de politie ingezet mag worden om de omgang af te dwingen, dan moet de politie, naar het oordeel van de ombudsmannen, nog steeds zelf een afweging maken of politie-inzet noodzakelijk is.
Aandachtspunten voor visie
Als de taak van de politie (en andere instanties in de keten) helder is, kan dit aan ouders en kinderen uitgelegd worden, zodat de verwachtingen reëeler zijn en teleurstellingen worden voorkomen. De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman geven de nationale politie aandachtspunten bij het ontwikkelen van een visie op de taak. Ze bevelen aan dat de politie hiervoor samenwerkt met andere instanties in de keten, zoals jeugdzorg en het Openbaar Ministerie. Andere aandachtspunten zijn: adequate informatie-uitwisseling, toepassing van hoor- en wederhoor en adequate kennis en vaardigheden bij politiemedewerkers.
Politie herkent zich in bevindingen
De nationale politie heeft in reactie op het onderzoek aangegeven zich te herkennen in de bevindingen. Liesbeth Huyzer, politiechef eenheid Noord-Holland en landelijk portefeuillehouder Jeugd: "Het belang van het kind staat voor ons altijd voorop. We hebben als samenleving de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat onze kinderen veilig kunnen opgroeien. Ouders hebben hierin de belangrijkste taak. Maar soms, en dat geldt zeker hier, is dat niet voldoende en is een extra zetje nodig om een kind die veilige leefomgeving te bieden. Op tijd signaleren waar het mis dreigt te gaan om in een vroeg stadium bij te kunnen sturen, is heel belangrijk in de jeugdzorg. We hebben in dit verband naast het signaleren de cruciale taak om voor veiligheid te zorgen als bijvoorbeeld ouder of jeugdzorg die niet kunnen bieden. Daar waar de veiligheid van het kind in het geding is, zal de politie ingrijpen. Omdat ingrijpen ook heel intimiderend kan zijn, of de situatie verder kan doen escaleren, is een goede afweging van belang. Daar hebben we ook de hulp van andere partijen in het jeugddomein voor nodig. We zullen in het verlengde van de aanbevelingen van de Ombudsman het gesprek aangaan met de betrokken organisaties om tot een goede afweging te komen en daarnaast meer helderheid te bieden in wat de politie in dergelijke situaties kan doen en wat ouders van ons kunnen verwachten."
