De schulden van voormalig zzp’er Martine Reijmerink (53) stapelden zich op. Daarom klopte ze aan bij de gemeente Arnhem. Hoe werd ze geholpen? En wat vindt ze van de gemeentelijke schuldhulpverlening? Martine deelt haar heftige verhaal. Ook ervaring als zzp'er in geldproblemen? De Nationale ombudsman heeft een meldpunt.
“Ik weet nog dat ik voor het eerst aangifte inkomstenbelasting moest doen. Ik had geen idee hoe dat werkte en durfde niemand om hulp te vragen. Dus vulde ik de aangifte niet in.
De ene na de andere herinneringsbrief viel op de mat. Alle enveloppen stopte ik onderin een kast. Ik schaamde me en was bang. Online zocht ik op: kom je in de gevangenis als je geen belastingaangifte doet?”
Zelfstandige in de zorg
“Ik ben in 2012 voor mezelf begonnen als zzp’er in de zorg. De ene keer werkte ik in de thuiszorg, dan weer in een verpleeghuis. Enorm afwisselend. Ik vond het fijn dat ik mijn eigen uren kon indelen.
Ik verdiende genoeg, maar met mijn administratie ging het snel mis. Ik had totaal geen financieel overzicht. Op een gegeven moment opende ik geen enkele brief meer. Met hulp vragen ben ik niet opgegroeid. En hoe langer je daarmee wacht, hoe moeilijker het wordt. Al snel zag ik door de bomen het bos niet meer.”
Op straat beland
“Ondertussen zorgde ik alleen voor mijn dochter. Haar vader was niet in beeld en betaalde geen alimentatie. Ik was te trots om hem dat te vragen. Door mijn schulden begon ik steeds meer te drinken. Ik voelde me waardeloos.
Eind 2015 ging het echt mis. Opgeteld had ik zo’n €42.000,- schuld. Ik raakte alles kwijt: mijn baan, mijn huis en uiteindelijk kon ik zelfs niet meer voor mijn dochter zorgen.
Twee jaar leefde ik op straat. Uiteindelijk bracht de politie me naar de daklozenopvang. Ik ben eerst een traject gestart om van mijn verslaving af te komen. Daarna ging ik met mijn schulden aan de slag.
Daarvoor kwam ik in contact met het wijkteam in Arnhem. Dat vond ik in het begin heel spannend. Maar de sociaal werker zei meteen tegen me: “Ach joh, laatst sprak ik iemand met een miljoen schuld.” Ik wist niet wat ik hoorde. Ik was dus niet de enige. En het kan altijd erger.”
Hulp van verschillende instanties
“Ik was al mijn administratie kwijt, omdat ik geen huis meer had. Samen met de wijkcoach heb ik een zo goed mogelijk overzicht gemaakt van mijn financiële situatie. Het wijkteam verwees me ook door naar de maatschappelijke organisatie Rijnstad. Zij gingen weer in gesprek met Over Rood. Die stichting helpt ondernemers met financiële problemen.
Mijn contactpersoon bij Over Rood wist dat de Belastingdienst een speciale afdeling heeft voor ‘moeilijke gevallen’. Dat was ik, als zzp’er met schulden. Met hulp van Over Rood kreeg ik een aantal jaar vrijstelling van belasting. En de Belastingdienst heeft wat boetes kwijtgescholden.”
Betalingsregelingen met schuldeisers
“Ook bij mijn zorgverzekeraar had ik schulden. Ik moest achterstanden aflossen, dat is logisch. Maar tegelijkertijd moest ik ook iedere maand administratiekosten betalen. Dat is toch belachelijk? Als je daar wat over zegt, hoor je: “Regels zijn regels.” Er is weinig maatwerk.
Gelukkig ben ik wel goed geholpen door alle andere instanties. Zoals PLANgroep, die de schuldhulpverlening in Arnhem uitvoert. PLANgroep heeft namens mij betalingsregelingen afgesproken met schuldeisers. Zo kon ik stap voor stap mijn schulden aflossen.
Uiteindelijk kwam ik in de schuldsanering terecht. Drie jaar lang ontvang ik een klein bedrag om van te leven. De rest van de bijstand die ik krijg, gaat naar schuldeisers. Van €42.000,- ben ik naar €1.800,- schuld gegaan. Nu moet ik nog drie jaar €51,- per maand afbetalen aan Kredietbank Nederland. De donkere wolk boven mijn hoofd is weg.”
Vriendelijke hulpverleners
“Ik heb veel vriendelijke en “menselijke” hulpverleners gesproken. Soms waren dat ervaringsdeskundigen. “Ik weet hoe je je voelt, Martine”, zei een medewerker van PLANgroep. “Ik durfde mijn brieven ook niet meer open te maken.” Dat was zo fijn. Ik voelde me geen moment veroordeeld.
Daar mag ik blij mee zijn, realiseer ik me. Ik ken ook zzp’ers die slechte ervaringen hebben met gemeentelijke schuldhulpverlening. Ik vraag me af of die gemeentes Over Rood kennen. Zij hebben veel ervaring met ondernemers, en hebben me geweldig geholpen.”
Je bent niet de enige
“Volgend jaar hoop ik weer te gaan werken. In de zorg, bijvoorbeeld. Of misschien ga ik boodschappen rondbrengen. Daar is nu veel vraag naar. Mijn behandeling bij de psycholoog heb ik net afgerond. Van de gemeente mag ik het nu nog rustig aan doen.
Achteraf vind ik het jammer dat ik niet eerder hulp heb gevraagd. Dan had ik nu een goed lopend bedrijfje gehad. Ik was goed in mijn werk en had leuk contact met mensen. Maar ik ben dankbaar voor de hulp die ik gekregen heb. Dat is een tip die ik iedereen wil meegeven. Wacht niet te lang met hulp vragen. En schaam je niet. Je bent niet de enige.
Ik heb mezelf jarenlang naar beneden gehaald. Pas na veel gesprekken kreeg ik mijn eigenwaarde terug. Ik heb een lang traject achter de rug, maar nu kan ik weer gezonde financiële doelen stellen. Ik ben eindelijk weer trots op mezelf.”
Lees ook het verhaal van zzp'er Shanti.
Meldpunt Nationale ombudsman voor zzp’ers
(Dit meldpunt is inmiddels gesloten). De Nationale ombudsman doet in 2021 onderzoek naar de toegang van zzp’ers tot gemeentelijke schuldhulpverlening. Hebben gemeenten hun schuldhulpverlening op orde?
De ombudsman opent een meldpunt voor zzp'ers. Hij roept hen op ervaringen met de toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening aan hem te melden. Alle meldingen worden meegenomen in het onderzoek.
