De zestienjarige Halina (niet de echte naam) is al meerdere keren met spoed opgenomen in een ggz-instelling. Steeds wordt ze na enkele dagen naar huis gestuurd. En steeds zit ze een paar dagen later weer in de instelling. Ze wacht op een langdurige opname. Maar geen instelling neemt verantwoordelijkheid voor Halina. Ze krijgt dus geen hulp en haar problemen worden alleen maar groter.
Dit is een van de 30.000 voorbeelden van burgers die in 2019 om hulp aanklopten bij de Nationale ombudsman, de Veteranenombudsman en de Kinderombudsman. Burgers die in de knel kwamen met de overheid. Helaas zien we dit soort zaken te vaak bij overheidsorganisaties als bijvoorbeeld de Belastingdienst, het UWV en DUO. Zaken waarbij een goede regie ontbreekt. Daardoor worden burgers onnodig tot wanhoop gedreven.
We hebben dan ook gekozen voor Regel regie! als titel voor ons jaarverslag over 2019. Een hartenkreet, die we hoorden op vrijwel elk terrein waarop wij werken.
Onze maatschappij is heel ingewikkeld geworden. Burgers moeten meer zelf doen en zelf regelen. Ze kennen hun overheid niet meer. En ze weten niet bij wie zij terechtkunnen voor hulp. Daarbij krijgen ze vaak geen heldere antwoorden of worden ze van het kastje naar de muur gestuurd. Wij vinden dat de overheid de regie moet regelen. Voor zichzelf en voor partijen die in haar opdracht werken voor burgers. De reactie kan nooit zijn: dan bent u aan het verkeerde adres.
Als Nationale ombudsman zeggen we dat de overheid eerlijk moet zijn en vertrouwen moet hebben in burgers. En waar het gaat om kinderen: zet hun belang voorop bij alle besluiten over hun leven en betrek ze hierbij.
Nog een voorbeeld van slechte regie. Rick (niet de echte naam) vocht in Afghanistan. Hij kwam ziek terug met het posttraumatisch stresssyndroom en raakte de weg kwijt. De veteraan vroeg bij Defensie een Militair Invaliditeitspensioen aan. De beoordeling van zijn aanvraag duurde zo lang, dat Rick ook nog eens in de geldproblemen dreigde te komen. Na onze bemiddeling kwam er een doorbraak.
Dit jaarverslag gaat over 2019. Toen bepaalde het coronavirus nog niet ons leven. Wij hebben grote waardering voor de enorme inzet van Rijksoverheid, gemeenten, zorgprofessionals, hulpdiensten en bedrijven om de coronacrisis het hoofd te bieden. Maar wij blijven met onze bijna 180 medewerkers aandacht vragen voor burgers in de knel. Maatregelen van de overheid moeten zo goed mogelijk uitpakken voor iedereen die hulp nodig heeft. Zoals altijd. En dus ook in deze bijzondere situatie.
Deze column is ook verschenen in De Telegraaf van zaterdag 16 mei 2020.
Foto: Nico de Voogd
