Meneer Mollaar* heeft een uittreksel uit het bevolkingsregister nodig. Bij het aanvragen daarvan bij de gemeentebalie in Leiden ontdekt hij dat hij dit document alleen met een pinpas of creditcard kan betalen. 'Wat een onzin,' vindt hij, 'hoe kan de gemeente dat nou verplichten?' Als meneer Mollaar bij de bakker verplicht moet pinnen terwijl hij liever contant betaalt dan kan hij nog naar een andere bakker. Maar de gemeente is de enige instantie waar hij dat uittreksel kan halen.
Hij klaagt hierover bij de gemeente Leiden maar krijgt te horen dat pinbetaling echt de enige mogelijkheid is. Meneer Mollaar laat het daar niet bij zitten en meldt zich bij de Nationale ombudsman. Dit leidt ertoe dat de gemeente meneer Mollaar de mogelijkheid biedt om het bedrag via zijn bankrekening over te schrijven.
Het verhaal van meneer Mollaar triggert ons. Zijn er mensen die daardoor problemen ervaren? Wij vragen het aan burgers en krijgen diverse reacties. Zoals de 99-jarige mevrouw de Vries* die haar pincode niet kan onthouden en daardoor haar paspoort niet zelfstandig kan betalen bij de gemeentebalie. Of Evert* die dakloos is. Hij krijgt wekelijks een contant geldbedrag om van rond te komen, maar ook hij heeft een identiteitsbewijs nodig. En Jacqueline*, werkzaam in de gehandicaptenzorg, vertelt ons dat mensen met een verstandelijke beperking voorheen met een briefje en contant geld zelf een uittreksel uit het bevolkingsregister konden halen. Als pinnen de enige mogelijkheid is, kan dat niet meer. Voor ons is al snel duidelijk: diverse groepen mensen – zoals dak- of thuislozen, mensen met schulden of ouderen – zijn niet in staat om met pin te betalen.
We nemen ook poolshoogte bij gemeenten. Daaruit blijkt dat de meeste gemeenten verplichte pinbetalingen hebben ingevoerd omdat het efficiënter en veiliger is. Een aantal gemeenten laat ons weten dat zij – net als de gemeente Leiden - is overgestapt op verplichte pinbetaling zonder een alternatief te bieden. Gelukkig zien wij ook goede voorbeelden: gemeenten die een voorkeur hebben voor pinbetalingen maar óók een andere betaalmogelijkheid bieden. Bijvoorbeeld door één loket of één kantoor open te houden om contant te betalen.
Behoorlijke dienstverlening aan de burger houdt in dat de overheid voor iedereen toegankelijk is. Dat betekent dus dat gemeenten waar pinbetaling verplicht is, ook een alternatief kanaal bieden als dat nodig blijkt. Hopelijk zijn de goede voorbeelden die wij hebben ontvangen een inspiratie voor de gemeente Leiden en andere gemeenten. Daar zouden meneer Mollaar en andere mensen die niet kunnen of willen pinnen zeker mee geholpen zijn.
* Gefingeerde naam
