Dit is mijn laatste column als Nationale ombudsman. Vanaf 1 januari heb ik een nieuwe baan als lid van de Europese rekenkamer. Ik vind het een voorrecht dat ik de afgelopen acht jaar als Nationale ombudsman heb mogen werken. Hoewel het vaak spannend was, heb ik van veel overheidsorganisaties medewerking gekregen bij het oplossen van klachten en problemen van burgers.
In de afgelopen acht jaar heb ik samen met mijn medewerkers 112.000 klachten behandeld. Er zijn 2.650 rapporten verschenen en in 836 rapporten hebben we aanbevelingen gedaan. Die zijn in 95% van de gevallen opgevolgd. Acht jaar lang schreef ik voor de zaterdagkrant deze column. Dus in 416 verhalen hebt u kunnen lezen hoe we een burger uit de brand hebben geholpen. U kunt het geloven of niet, maar uw waardering voor overheidsorganisaties blijkt de afgelopen jaren te zijn toegenomen en u vindt ook dat overheidsorganisaties beter samenwerken. Al dat werk heeft dus vruchten afgeworpen.
Het afgelopen jaar heb ik me onder andere hard gemaakt voor een betere behandeling van vluchtelingen in detentiecentra. Inmiddels heeft staatssecretaris Teeven beslist dat gezinnen met kinderen niet meer gevangen gezet mogen worden. Vanwege hun isolement vond ik de situatie van vreemdelingen inhumaan. De staatssecretaris heeft nu besloten dat de mogelijkheden voor sociale contacten van vreemdelingen in bewaring – die geen strafzaken op hun naam hebben – worden verruimd. Ik ben blij met deze besluiten.
De overheid verandert. Veel meer gaat tegenwoordig via de computer, zoals de belastingaangifte doen, toeslagen aanvragen of een afspraak met de gemeente maken. Fijn als dat elke dag gedurende 24 uur kan. Maar er zijn ook mensen die niet goed met de computer overweg kunnen of er zelfs geen hebben. Vaak zijn juist die mensen meer afhankelijk van de overheid. Persoonlijk contact en de mogelijkheid om gewoon een formulier in te sturen moet dan mogelijk zijn. Dat persoonlijk contact is ook belangrijk voor het kunnen herstellen van fouten.
Want de overheid is van de burger. Daarom moet de overheid zorgvuldig omgaan met gegevens die in computersystemen zitten. De overheid moet ervan uitgaan dat de meeste mensen te vertrouwen zijn, 98% van de burgers blijkt immers te deugen. Ik spreek de wens uit dat de overheid, ambtenaren en politie burgers meer als mens gaan zien. Ambtenaren zijn natuurlijk ook mensen. En dat u elkaar belt of een goed gesprek voert, hoe moeilijk dat soms ook is, als u onenigheid heeft. Want een conflict is zo gemakkelijker en beter op te lossen dan elkaar via procedures en via de rechter de tent uitvechten.
Vanaf 1 januari neemt mijn collega Frank van Dooren de functie van Nationale ombudsman waar. Inmiddels is de sollicitatieprocedure voor een nieuwe ombudsman gestart. Als u een goede nieuwe ombudsman weet: binnenkort verschijnt de advertentie. Dus geef een tip door. Gelukkig is er volgende week gewoon weer een nieuwe column, want burgers kunnen altijd terecht bij mijn bureau. Daar worden zij geholpen met hun klacht over de overheid. Graag wens ik u veel voorspoed in 2014 en weinig sores met de overheid. Het ga u goed!
