Als overheid moet je in je communicatie rekening houden met àlle burgers. Bijvoorbeeld door taal te gebruiken die zoveel mogelijk mensen begrijpen. En ook in je formulering te zorgen dat de juiste mensen zich aangesproken voelen. Zo'n formulering echter kan verouderd raken als bijvoorbeeld regels of omstandigheden veranderen. Op zo'n geval wees Victor* het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Victor woont in België en wil zijn Nederlandse paspoort vernieuwen. Hij downloadt hiervoor een aanvraagformulier van de website van de Nederlandse ambassade. Op dit formulier staat als toelichting bij het invulvakje 'naam aanvrager' dat de gehuwde vrouw alleen haar meisjesnaam moet invullen. Hij vindt de formulering niet juist en verouderd. Mannen kunnen tegenwoordig ook de naam van hun vrouw aannemen. En mannen kunnen bovendien met mannen trouwen, zoals in Victors geval. Ook vindt hij de term 'meisjesnaam' niet meer passen bij de gelijkwaardige positie van de vrouw in de moderne maatschappij.
Hij attendeert het ministerie van Buitenlandse Zaken hierop en vraagt de term 'meisjesnaam' aan te passen en te vervangen door 'geboortenaam'. Dat is het alternatief dat de Nederlandse Taalunie adviseert als geslachtsneutrale term. Het ministerie laat hem echter weten 'meisjesnaam' zal blijven omdat de doorsnee burger deze term het beste begrijpt. Daar is Victor het niet mee eens en legt de kwestie voor aan mij. Ik bekijk deze.
De minister van Buitenlandse Zaken voert de 'doorsnee burger' op, voor wie de term 'meisjesnaam' het meest begrijpelijk zou zijn. Nog los van de vraag wie het ministerie met doorsnee burger bedoelt, vind ik dat de overheid rekening moet houden met iedereen als zij communiceert. Op sommige mensen komt de term meisjesnaam raar over. Door het gebruik van een geslachtsneutrale term voelt iedere burger zich erkend en correct aangesproken. Ik ben het dan ook met Victor eens dat Buitenlandse Zaken de term moet aanpassen.
Ik laat de minister dit weten en vraag om de formulering op het aanvraagformulier voor reisdocumenten aan te passen. En dit ook bij de overige ministeries erop aan te dringen deze formulering op andere standaardformulieren en folders aan te passen. De minister heeft mij laten weten dit te doen. Voortaan zal de term “naam” gebruikt worden. De term geboortenaam zou verwarrend zijn voor mensen van wie de naam in de loop van de tijd nog gewijzigd is (bijvoorbeeld door erkenning, adoptie of naamswijziging). Ik ben blij dat Victor deze kwestie heeft aangekaart en gelukkig met resultaat!
* Om privacyredenen is de naam veranderd.
De persoon op de foto is niet de persoon uit deze column.