Emily Govers is in 2020 projectleider van het thema Fundamentele Rechten bij de Nationale ombudsman. Wat houdt dat thema in? Aan welke rechten moeten we denken? En waarom vindt Emily dit thema zelf zo belangrijk?
“Fundamentele Rechten is een belangrijk thema, omdat het de basis vormt van onze democratische rechtsstaat. Het thema komt overal in terug. Denk aan het recht dat je hebt op veiligheid, op gezondheid, op privacy, op gelijke behandeling. Je moet er altijd op kunnen rekenen dat de overheid je rechten respecteert.
Overheidsinstanties mogen onze vrijheden en rechten dus niet zomaar beperken of afpakken. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk gaat het nog weleens mis. Bijvoorbeeld wanneer je er op basis van je uiterlijk uitgepikt wordt door de politie, douane of handhaving.
Natuurlijk kan het gebeuren dat de overheid inbreuk maakt op een fundamenteel recht. Dat is niet per se fout. Maar daar moet wel een goede reden voor zijn, die de overheid altijd moet motiveren.”
Coronacrisis
“Een goed voorbeeld is de coronacrisis. Om de volksgezondheid te beschermen, nam de overheid vergaande maatregelen. We moesten zoveel mogelijk thuisblijven. Daardoor kwamen vrijheidsrechten in het geding. Zoals het recht op privéleven, het recht om religieuze diensten bij te wonen en het recht op onderwijs.
Over de coronaboete gaf de overheid te weinig duidelijke informatie, waardoor veel mensen niet wisten wat hun rechten waren. Wanneer krijg je precies een boete? Wat is het gevolg? En wat als je bezwaar wil maken?”
Internationale samenwerking
“Recent hebben we een onderzoek afgerond naar de watervoorziening op Sint Eustatius in Caribisch Nederland. Inwoners hebben recht op schoon drinkwater en dat was daar niet altijd het geval. Ook werkt de Nationale ombudsman veel samen met andere landen. Bijvoorbeeld met de Griekse ombudsman. De situatie van vluchtelingen op Lesbos baart ons zorgen. Daar besteden we dus aandacht aan.
Als we veel signalen ontvangen over de mogelijke schending van een bepaald recht, doen we een verkenning. We zoeken dan uit hoe wij een rol kunnen spelen bij het probleem. Ook doen we onderzoeken. Op basis daarvan stellen we vaak aanbevelingen op voor de overheid.”
Demonstratierecht
“Een onderzoek waar ik trots op ben, is Demonstreren, een schurend grondrecht? Hieruit bleek dat burgemeesters en politie het demonstratierecht niet altijd genoeg waarborgen. Dit onderzoek heeft de nodige aandacht gekregen in de media en politiek.
Nog steeds is het recht op demonstraties actueel. Kijk maar naar de boerenprotesten, Zwarte Piet, Black Lives Matter, Viruswaarheid. Over het algemeen merken we dat gemeentes zich inzetten om demonstraties mogelijk te maken. Ook al zijn er misschien inwoners die het niet eens zijn met de boodschap.
Momenteel bekijken we waar we ons komend jaar op richten. We ronden in ieder geval het onderzoek naar klachtbehandeling etnisch profileren af. Ook de vluchtelingenproblematiek op Bonaire brengen we in kaart, voor zover de situatie rond corona dat toelaat. Oftewel: genoeg te doen!”
Wie is Emily?
Emily Govers woont met haar gezin in Katwijk. In haar vrije tijd sport ze graag. Ook houdt ze van koken. In 2005 begon Emily bij de Nationale ombudsman. Ze vindt haar werk enorm divers. “Je moet je snel in een onderwerp verdiepen. Het is nooit saai, ik leer iedere dag wel iets nieuws.”
Zelf heeft ze zelden het gevoel dat haar fundamentele rechten geschonden worden. Al merkt ze wel dat de coronamaatregelen haar kinderen beperken in hun bewegingsvrijheid. “Mijn jongste zoon zit op het mbo. Daar is het tekort aan stageplekken een groot probleem. En daar hebben jongeren toch recht op.”
De Nationale ombudsman kan u helpen
Werkt u met mensen die problemen hebben met de overheid? De Nationale ombudsman helpt u graag. Bijvoorbeeld door te onderzoeken wat er misgaat. Bel ons speciale nummer voor professionals: 070 3563550.