Een op de drie volwassenen is mantelzorger. Zij hebben regelmatig te maken met de overheid. Wat gaat er goed in dat contact? En wat kan beter? Zes vragen aan Aline Vos, adviseur bij MantelzorgNL.
Wat doet MantelzorgNL?
“Wij zijn een landelijke vereniging die opkomt voor de belangen van mantelzorgers. Zij kunnen bij ons terecht voor informatie en advies. Bijvoorbeeld over wetten of regelingen voor mantelzorgers. Maar ook om hun verhalen of ervaringen te delen. Daarnaast zijn we er voor gemeentes en zorgprofessionals. Denk aan Wmo-consulenten, huisartsen en wijkteams. We geven trainingen en advies over de manier waarop zij mantelzorgers zo goed mogelijk kunnen ondersteunen bij hun zorgtaken.”
Welke problemen hebben mantelzorgers met de overheid?
“Veel mantelzorgers hebben last van bureaucratie. Wmo-aanvragen duren lang of moeten elk jaar opnieuw worden aangevraagd. Dat is voor mantelzorgers stressvol. Ook missen veel mantelzorgers een centrale plek waar ze alle informatie over regelingen kunnen vinden.
Mantelzorgers vragen niet snel om hulp. Daarom is het belangrijk dat wij er zijn. Via een telefonische hulplijn kunnen mantelzorgers bij ons terecht. Zo pikken we veel signalen op. Die delen wij weer met beleidsmakers of andere overheidsorganisaties.
Aan het begin van de coronacrisis bijvoorbeeld, waren beschermingsmiddelen als mondkapjes alleen voor de reguliere zorg beschikbaar. We kregen toen veel telefoontjes van mantelzorgers. Zij hadden ook beschermingsmiddelen nodig.
Dit signaal hebben we aangekaart bij het ministerie van VWS. Nu kunnen mantelzorgers bij een verdenking van corona beschermingsmiddelen ophalen bij hun apotheek.”
Waar bestaat jouw hulp verder uit?
“Als adviseur voer ik vooral adviestrajecten uit in opdracht van gemeentes. Zij zijn verplicht om mantelzorgers zo goed mogelijk te ondersteunen. En hebben daar vaak vragen over. Hoe bereiken we mantelzorgers? Wat hebben ze van ons nodig? Met welke vragen zitten ze?
Wij kunnen dan een focusgroep of denktank organiseren. Tijdens zo’n bijeenkomst bespreken we een thema met mantelzorgers uit die gemeente. Bijvoorbeeld: wat heb ik nodig om de zorg vol te blijven houden? De uitkomsten vertalen we naar concrete aanbevelingen of adviesrapporten. Daar kunnen beleidsmakers vervolgens mee aan de slag.”
Wat gaat er al goed tussen mantelzorgers en de overheid?
“Er ontstaan veel mooie initiatieven. Zo zijn er gemeentes die mantelzorgers vouchers geven om vrij te besteden in de gemeente. Bijvoorbeeld aan huishoudelijke hulp of een ontspanningsmoment. Net waar de mantelzorger zelf behoefte aan heeft.
Verder weten gemeentes MantelzorgNL goed te vinden als ze vragen hebben. En wij hebben weer veel contact met de mantelzorgers zelf. Zo zorgen we ervoor dat de verbinding tussen mantelzorgers en hun omgeving steeds sterker wordt.”
Wat is op dit moment een uitdaging in je werk voor mantelzorgers?
“Het thema respijtzorg. Daarbij worden de taken van de mantelzorger tijdelijk door iemand anders overgenomen. Zodat de mantelzorger een momentje voor zichzelf heeft. Dat is belangrijk om mantelzorg vol te kunnen houden.
Het probleem is dat er weinig plaatsen zijn waar een zorgvrager op zo’n moment terecht kan. Helemaal in dunbevolkte gebieden. In een gemeente in Groningen zijn daarom speciale huiskamers ontwikkeld waar zorgvragers naartoe kunnen.
Dit initiatief brengen we nu actief onder de aandacht bij andere zorgprofessionals en gemeentes. We ontwikkelen een toolkit met tips en adviezen, waarmee zij aan de slag kunnen. Zo ontstaan er hopelijk meer van dit soort plekken in Nederland.”
Wat kan de Nationale ombudsman voor jou en mantelzorgers betekenen?
“Ik heb weleens een sociaal ombudsvrouw van een gemeente ingeschakeld. Toen was ik nog onafhankelijk cliëntondersteuner van een mantelzorger. Als ik het me goed herinner, ging het onder andere over oplopende wachtlijsten bij respijtzorg.
Ik merkte dat de ombudsvrouw mijn verhaal goed kon bundelen met vergelijkbare ervaringen van andere mantelzorgers. En dat ze dit weer onder de aandacht kon brengen bij de juiste mensen in een gemeente.
Dat vind ik heel positief. Als MantelzorgNL geven we mantelzorgers individueel advies. Maar juist bij het bundelen van signalen van mantelzorgers, kan de Nationale ombudsman ons helpen."
Heb je vragen over mantelzorg? Of behoefte aan een luisterend oor? Bel dan de Mantelzorglijn op 030 7606055, op werkdagen bereikbaar tussen 9.00 en 17.00 uur. Of kijk op de website van MantelzorgNL.
Hier kunt u terecht als professional
Helpt u ook mensen die tegen problemen aanlopen bij de overheid? De Nationale ombudsman kan u helpen. Wij onderzoeken bijvoorbeeld wat er misgaat. Wilt u meer informatie of persoonlijk advies? Bel ons speciale nummer voor professionals: 070 3563550.
