Overheidsinstanties maken fouten en burgers kunnen hiervan de dupe zijn. Soms worden deze fouten veroorzaakt door de manier waarop wetten en regels zijn bedacht of worden uitgevoerd. Het kan ook komen door situaties waaraan de overheid niets kan doen, maar waarbij ze wél de verantwoordelijkheid heeft om getroffen burgers te helpen. En bijvoorbeeld (een deel van) de schade te vergoeden. De Nationale ombudsman is eind 2022 een onderzoek gestart naar de vraag in hoeverre de overheid in dit soort hersteltrajecten voldoende oog heeft voor burgers. En of zij leert van ervaringen uit eerdere hersteltrajecten.
In veel situaties waarin dingen zijn misgegaan, blijkt de overheid vroeg of laat bereid om burgers tegemoet te komen en eventuele schade (deels) te vergoeden. De overheid start dan een 'hersteltraject', waarin gedupeerde burgers, aan de hand van één of meerdere regelingen, vergoedingen kunnen krijgen. Inmiddels lopen er meerdere grote hersteltrajecten waarin de overheid moet beoordelen of en zo ja welke schade van burgers voor compensatie in aanmerking komt. Voorbeelden daarvan zijn de compensatie voor gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire, burgers die schade hebben door gaswinning in Groningen, en de gevolgen voor burgers van de overstromingen in Zuid-Limburg.
Ondanks de goede bedoelingen van de overheid om gedupeerden te compenseren, lopen de bovengenoemde hersteltrajecten nog steeds en zijn nog lang niet alle gedupeerden gecompenseerd of voelen zij zich erkend in hun leed. De trajecten zijn vaak lang en ingewikkeld, waardoor burgers steeds meer het vertrouwen in een goede afloop lijken te verliezen.
Onderzoek
De Nationale ombudsman is een onderzoek gestart. Hij wil weten of de overheid in lopende en afgeronde hersteltrajecten voldoende oog heeft (gehad) voor burgers. En of ervaringen van burgers uit eerdere hersteltrajecten zijn meegenomen in huidige trajecten. De ombudsman wil hiermee meer inzicht geven in hoe het perspectief van gedupeerde burgers (beter) geborgd kan worden in lopende en toekomstige hersteltrajecten. Daarnaast kijkt de ombudsman in dit onderzoek ook kritisch naar zijn eigen rol. Het onderzoek wordt naar verwachting medio 2023 afgerond.
