Het aantal klachten van burgers in het gaswinningsgebied is ondanks verschillende organisatie- en beleidswijzigingen toegenomen. De Nationale ombudsman dringt in zijn rapport 'beloftes maken schuld' er dan ook bij alle betrokken bestuurders op aan om beter samen te werken, beloftes na te komen en een eind te maken aan slepende situaties voor burgers.
Sinds 1 januari dit jaar zijn de taken van de Onafhankelijke Raadsman ondergebracht bij de Nationale ombudsman. Tussen januari en juli van dit jaar ontving de ombudsman 386 klachten van burgers over de fysieke schadeafhandeling, de versterking van woningen en over de verschillende regelingen die actief zijn. Over heel 2021 ontvingen de ombudsman en Raadsman samen 236 klachten. Reinier van Zutphen: "Ondanks goede bedoelingen van de overheid gaat het niet goed. We krijgen nu in een half jaar meer klachten dan over heel vorig jaar. Dat is teleurstellend. Een deel van de verhoging kan worden verklaard door een piek in klachten over de regeling woningverbetering en -verduurzaming. Maar zelfs als we deze klachten niet meerekenen, zien we nog steeds een forse stijging. Dit is niet meer uitlegbaar aan alle mensen die al jaren in de zorgen leven. De overheid moet werk maken van haar beloftes."
Donker wolkendek met enkele zonnestraaltjes
De ombudsman concludeert in zijn rapport dat er nog te veel mensen vastlopen. Zo ervaren mensen in het proces van het versterken van hun woning gebrekkige communicatie, wordt in de schadeafhandeling het contact met het IMG ervaren als te formeel en weinig flexibel en zorgt het toepassingsgebied van verschillende regelingen voor onbegrip bij bewoners. Verder vindt de ombudsman dat betrokken organisaties de gevolgen van administratie- of uitvoeringsfouten en problemen te vaak neerleggen bij bewoners.
De ombudsman ziet ook positieve ontwikkelingen. Zo worden er meer mensen geholpen via subsidies en regelingen, zijn er inmiddels regelingen voor schrijnende situaties en komt er een immateriële schadevergoedingsregeling voor kinderen. Ook gaat de afhandeling van kleine schades relatief snel. Toch spreekt de ombudsman van enkele zonnestraaltjes door het donkere wolkendek: "Ik zie vooral dat het blijft bij voornemens om het beter te doen. Wat nu gebeurt is bij lange na nog niet genoeg voor herstel van het vertrouwen. Het is een begin, maar niet meer dan dat. Er is al veel te lang vertraging en er zijn te veel regels die situaties alleen maar ingewikkelder maken en oplossingen verder weg brengen. De boodschappen van de overheid over de aanpak van de gevolgen van de gaswinning zijn steeds holler gaan klinken."
Beloftes waarmaken
Van Zutphen roept nationale, regionale en lokale bestuurders op hun verantwoordelijkheid te nemen. In zijn rapport geeft hij daarvoor zes aandachtspunten. Hij benadrukt hierin het belang van samenwerking, communicatie en zorgvuldigheid in het creëren van verwachtingen en doen van beloftes: "Het is de hoogste tijd voor actie. Gezinnen leven al jaren in onzekerheid. De impact op kinderen en jongeren is enorm en zij groeien maar één keer op. Deze tijd krijgen zij niet meer terug en dus moeten zaken snel en goed afgehandeld worden. Bestuurders moeten de daad bij het woord voegen en eerlijk zijn over wat er wel en niet haalbaar is. Niemand zit te wachten op beloftes die in de praktijk niet waargemaakt kunnen worden. Er is veel beloofd. Nu is het tijd voor actie. De burger kan niet langer wachten."
