De overheid moet er zijn voor alle burgers, het burgerperspectief. Op het moment dat de overheid zich onvoldoende verplaatst in de burger, dan gaat het mis. Dat is met name bij burgers die niet zelfredzaam zijn en juist afhankelijk zijn van de overheid om hun problemen op te lossen.
Dit concludeert de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag over 2015. Wetgeving, beleidswijzigingen en veranderingen in de uitvoering kunnen onbedoeld grote consequenties hebben voor burgers. De ombudsman bepleit dat de overheid vroegtijdig en meer oog heeft voor het perspectief van de burger ‘de overheid is er voor de burger en niet andersom’. Hij ontving in 2015 ruim 38.147 klachten, dat zijn er bijna tweeduizend meer dan in 2014.
De Nationale ombudsman ziet dat de overheid in 2015 burgers in de problemen heeft gebracht doordat er onvoldoende oog was voor hun specifieke situatie. ‘Iedereen moet voor de overheid in een standaard-hokje passen’, zegt Van Zutphen. Bij zijn onderzoek naar gijzelingen (oktober 2015) erkenden de samenwerkende overheden dat er onvoldoende zicht was op de (vaak meerdere) problemen van de individuele burger. Over het verdwijnen van de blauwe envelop kreeg de ombudsman duizenden klachten van mensen die niet mee kunnen of willen met de digitalisering van de Belastingdienst.
Lerende overheid
In het onderzoek PGB en de (niet)lerende overheid (september 2015) concludeerde de ombudsman dat de overheid onvoldoende bij zichzelf te rade gaat als het gaat om de invoering van grote, complexe veranderingen. Van Zutphen: ’Het is belangrijk dat daarom geleerd wordt van situaties waarin het beter kon. De overheden moeten over hun eigen schutting kijken. Zowel naar andere overheidsinstanties, maar ook de burger in beeld krijgen, het burgerperspectief.’
Veteranenombudsman
In zijn rol als Veteranenombudsman heeft de Nationale ombudsman in 2015 137 klachten ontvangen van veteranen (2014: 101). De klachten hadden vooral betrekking op het Ministerie van Defensie. Steeds meer jonge veteranen vragen de ombudsman om hulp. In 2015 sprak de Veteranenombudsman zich onder meer uit over de nazorg voor Afghanistanveteranen en ontslag na drugsgebruik. Ook de lange behandelingsduur van klachten door het Ministerie van Defensie was een punt van zorg.
> Bekijk het digitaal jaarverslag 2015.
