Bij de aanhouding van een man op luchthaven Schiphol heeft de Koninklijke Marechaussee (KMar) zich schuldig gemaakt aan discriminatie en herhaaldelijk haar bevoegdheid misbruikt. Dit stelt de Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, in een rapport dat hij heeft uitgebracht naar aanleiding van een klacht van een Nederlander van Afrikaanse afkomst. Van de man werd de identiteitskaart ingenomen zodat hij de aankomsthal zou verlaten, hij werd met geweld op onjuiste grond aangehouden en zat vervolgens ontoelaatbaar lang vast in een cel zonder eten en drinken.
Een Nederlander van Afrikaanse afkomst kwam 's nachts een vriend ophalen van luchthaven Schiphol. In de aankomsthal kreeg hij een woordenwisseling met een man. Vier ambtenaren van de KMar kwamen tussenbeide. Hierbij behandelden ze de Afrikaanse Nederlander zonder reden anders dan de man waarmee hij de woordenwisseling had. De KMar vroeg van beiden het identiteitsbewijs en liet de andere man vervolgens gaan. De KMar nam geen genoegen met de uitleg van de Afrikaanse Nederlander dat hij een vriend kwam ophalen die per nachtvlucht aankwam uit Gambia. Vervolgens nam de KMar zijn identiteitskaart in beslag en beval hem de aankomsthal te verlaten. Eenmaal buiten wilde de man zijn identiteitskaart terug hebben. Volgens hem weigerde de Koninklijke Marechaussee dat. Daardoor ontstond een gespannen en wellicht ook dreigende situatie. Dat was voor de Koninklijke Marechaussee aanleiding om de man zonder verdere aankondiging te duwen, tegen de grond te werken en te boeien. Hij is vervolgens geïntimideerd tijdens zijn overbrenging naar het Detentie- en Vertrekcentrum op Schiphol Oost. Tegen hem was gezegd dat hij naar het uitzetcentrum werd gebracht. De ophouding duurde maar liefst tot het einde van de volgende dag, maar de man kreeg geen eten en drinken. Ook mocht hij zijn werkgever niet bellen om te vertellen dat hij niet kon komen werken.
Zorgen over professionaliteit
De Nationale ombudsman vindt de professionaliteit van het optreden van de Koninklijke Marechaussee in dit geval ver onder de maat. Hij is ernstig bezorgd over de aard van dit optreden van deze vier medewerkers. Niet alleen werd de Afrikaanse Nederlander als zwarte man gediscrimineerd ten opzichte van een andere man, maar de gedragingen van de Koninklijke Marechaussee vormden ook een verwijtbare aanzet tot escalatie. Het innemen van de identiteitskaart om de man de aankomsthal uit te dwingen is misbruik maken van bevoegdheid, dat gelet op de achtergrond van de man een voorspelbaar zware indruk moest maken. Ook het optreden van de Koninklijke Marechaussee bij en na de aanhouding is volgens de ombudsman misbruik van macht.
Verontschuldigingen KMar
De ernst van deze discriminatie en verwaarlozing van basale professionaliteit is voor de Nationale ombudsman reden om aan de minister van Defensie twee aanbevelingen te doen. Ten eerste vindt hij dat de minister van Defensie, als eindverantwoordelijke, zich moet verontschuldigen bij de man. Daarnaast vindt hij dat de minister van Defensie ook moet toetsen of de opleiding en permanente scholing van personeel van de Koninklijke Marechaussee discriminatie, misbruik van bevoegdheid en gebrek aan professionaliteit in de toekomst voorkomen. De klacht is voor de ombudsman ook aanleiding voor een gesprek met de commandant van de KMar.
