Als je problematische schulden hebt, is het niet makkelijk om daar 1,2,3 vanaf te komen. Hoe zorg je er nu voor dat je niet dieper in de schulden raakt? En nog belangrijker: hoe werk je die schulden (langzaam) weg? Wij spraken Jan de Vries, coördinator van vrijwilligersorganisatie SchuldHulpMaatje Zoetermeer.
1. Wat is SchuldHulpMaatje? En voor wie zijn jullie er?
“SchuldHulpMaatje helpt mensen met (problematische) schulden om financieel orde op zaken te stellen. Schulden zijn problematisch als die binnen 36 maanden niet af te lossen zijn. Onze kracht is dat we echt bij mensen thuiskomen wanneer zij geholpen willen worden. Dat schept vertrouwen. Achter de voordeur kun je ook veel beter ontdekken wat voor hulp nodig is. Je hebt dan een beter beeld van de thuissituatie. SchuldHulpMaatje is gratis dankzij onze vrijwilligers. We zijn een landelijke vereniging met verschillende plaatselijke organisaties verspreid door het land.”
2. Wat voor hulp bieden jullie en hoe gaan jullie te werk?
“Mensen met een problematische schuld kunnen zich aanmelden op onze website. Wij nemen dan telefonisch contact op en bespreken de problemen en risico’s. We kijken of de betrokkene hulp nodig heeft en bereid is om hulp aan te nemen. Zo ja, dan komt een SchuldHulpMaatje samen met een coördinator bij de persoon thuis. Daar wordt de verdere aanpak besproken. Vaak betekent dit dat we samen met de betrokkene de administratie op orde brengen en een budgetplan opstellen. We kijken wat de schulden zijn en hoeveel schuldeisers er zijn. Als het niet lukt een regeling met de schuldeisers te treffen, begeleiden we de hulpvrager naar de gemeente voor schuldhulpverlening.
"Uiteindelijk moet iemand toch echt zelf actie ondernemen"
Belangrijk is wel dat mensen willen meedoen en dat ze beseffen dat ze het vooral zelf moeten doen. Natuurlijk willen wij best mee naar afspraken en zitten we ernaast bij belangrijke telefoongesprekken. Maar uiteindelijk moet de betrokkene zelf zijn schuld oplossen en actie ondernemen. Daar ligt ook de grootste uitdaging voor ons: mensen motiveren om hun gedrag te veranderen. Want dat is noodzakelijk als je uit de schulden wilt komen.”
3. Wat is het verschil tussen de hulp die jullie bieden en de schuldhulpverlening van de gemeente?
“De gemeente voert de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) uit. Mensen kunnen dus bij het gemeenteloket aankloppen voor schuldhulpverlening. Wij zijn een stichting en hebben niet de plicht om deze wet uit te voeren. Daarnaast helpen wij ook mensen die niet direct schuldhulpverlening nodig hebben, maar wel tijdelijke ondersteuning kunnen gebruiken. Maar soms bieden wij in het gemeentelijke traject ondersteuning en werken we samen met de gemeente. Wij helpen dan bijvoorbeeld als mensen problemen hebben bij het aanleveren van papieren voor de gemeente. Maar de meeste aanmeldingen komen rechtstreeks via onze website bij ons binnen.”
4. Welke schuldsituaties komen het meeste voor? Hoe komen mensen meestal terecht in de schuldenproblematiek?
“Een grote groep mensen komt in de schulden na een scheiding. Alleenstaande ouders, meestal moeders, moeten opeens met één inkomen het gezin onderhouden. Dat is een grote uitdaging. En als je niet gewend bent om te letten op je inkomsten en uitgaven, dan loop je al gauw tegen problemen aan.
Een andere groep mensen krijgt te maken met problematische schulden na een plotselinge daling van het inkomen. Denk aan zzp’ers, of mensen die door ziekte, ontslag of een andere gebeurtenis niet meer kunnen werken. Hun inkomen daalt. En als hun uitgavenpatroon dan hetzelfde blijft, leidt dat tot problemen.”
5. Wat doen schulden met mensen? En doen jullie ook iets om schulden te helpen voorkomen?
“Over schulden wordt niet gepraat. Mensen schamen zich vaak. Ze vinden het lastig om erover te praten en hulp te zoeken. Ze negeren het probleem, openen hun post niet of stellen dat uit. Hierdoor komen ze dieper in de financiële problemen.
Het is belangrijk dat mensen eerder aan de bel trekken. Daarom werken wij ook samen met gemeenten om te kijken of we mensen al kunnen helpen voordat ze in de problemen komen. Daarnaast proberen we ook samen met gemeenten te voorkomen dat mensen in de schulden raken. Via MoneyFit kunnen bijvoorbeeld jongeren die 18 jaar worden leren hoe ze met geld en lenen kunnen omgaan.”
Inschakelen SchuldHulpMaatje
Hebt u problematische schulden en hebt u hulp nodig om dit probleem op te lossen? Zo schakelt u SchuldHulpMaatje in
Wat kan de Nationale ombudsman doen?
Maar liefst één op de vijf huishoudens heeft problematische schulden. We zien dat een groot deel van de problemen wordt veroorzaakt door het complexe stelsel van toeslagen en inkomensvoorzieningen en het incasso gedrag van schuldeisers. We krijgen regelmatig meldingen dat mensen door toedoen van de overheid verder in de schulden komen. Bijvoorbeeld doordat regelingen niet goed op elkaar aansluiten. We vertellen de overheid dan hoe het beter kan. De Nationale ombudsman biedt geen schuldhulpverlening aan. Dat doet de gemeente. Wij zijn er voor u wanneer het misgaat tussen u en de overheid.
