Ronald (niet de echte naam) heeft een psychose gehad. Hij zit in een isoleercel in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Het lukt de verpleging niet om zijn medicijnen te geven. Ronald bonkt tegen de muren van zijn cel. De politie komt om hem onder controle te brengen. Dat lukt pas als hij vier keer wordt getaserd met een stroomstootwapen. Hierdoor krijgt hij een hevige pijnprikkel.
Meneer Elst (niet de echte naam) heeft dementie en woont op een gesloten afdeling in een verzorgingstehuis. Hij is erg verward en onrustig. Hij wil naar buiten en probeert met een leeg verfblik een raam in te slaan. De verpleging is bang dat hij zichzelf verwondt. De politie tasert meneer door pijltjes af te schieten uit het stroomstootwapen. Hierdoor raken zijn spieren tijdelijk verlamd.
Twee verhalen van mensen die bij ons hebben geklaagd over de inzet van een stroomstootwapen in een GGZ-instelling. Ronald en meneer Elst zijn er erg van geschrokken. Zij hebben er psychisch veel last van gehad. Hun klachten kregen wij tijdens de proefperiode van het stroomstootwapen. Tijdens die proefperiode zijn 320 politieagenten opgeleid om het wapen te gebruiken. De komende jaren zullen ongeveer 17.000 politieagenten het wapen krijgen.
De klachten hebben wij onderzocht. Ook om de politie mee te geven wat belangrijk is voor een juiste inzet van het stroomstootwapen. De politie moet zich bewust zijn van de impact. We weten nog niet welk effect stroomstoten kunnen hebben op de lichamelijke gezondheid van kwetsbare mensen. In de gevallen van Ronald en meneer Elst is daar onvoldoende rekening mee gehouden.
Gelukkig zijn er tijdens de proefperiode al wel dingen verbeterd. Het wapen wordt minder snel gebruikt bij mensen die niet worden verdacht van iets strafbaars. Ook krijgen de politieagenten een uitgebreidere opleiding. De vraag blijft of dit voldoende is om te zorgen dat het stroomstootwapen straks juist wordt ingezet.
Daarom hebben wij vijf richtlijnen opgesteld: zorg voor getrainde politieagenten die de gezondheidsrisico's kennen, bereid de inzet van het wapen goed voor, sta stil of het nuttig is, informeer betrokkenen achteraf en bespreek achteraf het gebruik van het wapen en leer ervan.
Ik vind het belangrijk dat de politie zorgvuldig te werk gaat bij het gebruik van het stroomstootwapen. Vooral bij kwetsbare mensen. Daarom verwacht ik dat de politie leert van ons onderzoek. Het stroomstootwapen is geen licht geweldsmiddel dat in iedere situatie zonder veel schade gebruikt kan worden. Het kan een nuttige toevoeging zijn, maar het is zeker geen wondermiddel!
De persoon op de foto is niet de persoon uit deze column.
Deze column is ook verschenen in De Telegraaf van zaterdag 23 mei 2020.
