Rob (niet de echte naam) klaagde bij de Nationale ombudsman over de politie. Die was zijn woning binnengetreden vanwege een melding van bezorgde buren die hem al een tijdje niet hadden gezien. Hij schreef: “Ik snap dat politiemensen hulp moeten verlenen en ik vind het prima dat ze dan mijn woning binnen gaan. Maar ik heb gemeld aan de politie dat ik niet thuis verbleef. Vervolgens moet ik wel zelf opdraaien voor de kosten van mijn kapotte deur. De politie heeft gereageerd dat mijn schade niet vergoed kan worden, omdat ze vanwege het spoedeisende karakter van de melding de woning binnen moest. Ik heb nu kosten, omdat de politie niet goed gekeken heeft of ik nog wel op het adres verbleef.”
De Nationale ombudsman krijgt regelmatig klachten van burgers over het binnentreden door de politie om hulp te verlenen. Deze klachten gaan over de afweging om wel of niet naar binnen te gaan, de omgang met de woning, aangetroffen spullen en mensen en de afhandeling van de schade. In een onderzoek analyseerden we de ontvangen klachten, spraken met verschillende politieagenten over hun ervaringen en vroegen hen of de conclusies uit ons onderzoek aansluiten op de praktijk.
De conclusie van het onderzoek is dat de politie in het algemeen het huisrecht respecteert. De maatschappij verandert. Er zijn meer éénpersoonshuishoudens en meer mensen die langer zelfstandig blijven wonen. Bezorgde medemensen, die geen contact met iemand kunnen krijgen, roepen de hulp in van de politie. Die onderneemt vervolgens actie vanuit haar taak om hulp te bieden. Soms moeten politiemensen dan een woning binnengaan. De burger mag van de politie verwachten dat dit zorgvuldig gebeurt. Binnentreden is immers een aantasting van het huisrecht.
De Nationale ombudsman begrijpt dat de politie vanuit haar taak om hulp te verlenen soms een woning moet binnentreden en dat het maken van de afweging wel of niet binnentreden lastig kan zijn. De ombudsman vindt het belangrijk dat de politie bij het binnentreden het burgerperspectief borgt. Wanneer toch moet worden binnengetreden, kan de impact ervan door goede nazorg beperkt worden gehouden. Daarom doet de ombudsman in dit onderzoek een aantal aanbevelingen aan de politie voor de behoorlijke omgang met het huisrecht: informeer de burger over het binnentreden en over de afhandeling van mogelijke schade en ga voorzichtig om met de woning en alles wat je daarin aantreft.
Lees het rapport 'Binnentreden bij hulpverlening'
Deze column verscheen in het vakblad voor de politie Blauw