Meneer Hoogendoorn* is vlak na zijn scheiding in de schulden geraakt en staat vervolgens op straat. Steeds vaker zien wij dat mensen in een problematische schuldensituatie komen. Vaak door een combinatie van gebeurtenissen. Hoe moet je dan verder en waar kan je met je schuldprobleem terecht?
Sinds 2012 zijn gemeenten verplicht om toegankelijke schuldhulpverlening voor hun inwoners te organiseren. Inwoners kunnen gebruik maken van de schuldhulpverlening, als ze voldoen aan de eisen die de gemeente stelt. Dagelijks ontvangen wij daarover klachten, signalen en vragen. Zoals noodkreten van mensen die niet meer weten hoe het nu verder moet omdat ze hun schulden niet meer kunnen betalen. Of wanhopige berichten van mensen die niet in aanmerking komen voor een schuldregeling en geen andere hulp krijgen aangeboden. Genoeg aanleiding om dit uitgebreid te onderzoeken.
Zo vertelt Anja* ons het verhaal van meneer Hoogendoorn. Als bewindvoerder ziet Anja dat veel van haar cliënten de dupe zijn van een slechte uitvoering van de schuldhulpverlening bij gemeenten. Meneer Hoogendoorn is inmiddels aan het opkrabbelen en heeft weer een baan via het uitzendbureau. Maar de schulden blijven hem achtervolgen. Anja meldt hem bij de gemeente aan voor de schuldhulpverlening en hij wordt twee maanden later toegelaten. Er gebeurt vervolgens niet veel. Na een half jaar draagt de gemeente het dossier over aan de regionale kredietbank die een regeling - namens de gemeente - zal opzetten en uitvoeren.
Tot grote schrik van Anja legt vervolgens een deurwaarder beslag op het salaris van meneer Hoogendoorn. Blijkbaar heeft de kredietbank de schuldeisers nog niet gevraagd om hun invordering op te schorten. Inmiddels is er al anderhalf jaar voorbij sinds de aanmelding maar Anja heeft nog steeds niets gehoord. Die traagheid irriteert haar enorm. Ook krijgt zij elke keer iemand anders aan de telefoon aan wie zij het verhaal opnieuw kan uitleggen. De schuldeisers worden ongeduldig. Meneer Hoogendoorn begrijpt er ook niks meer van. "Dit moet toch beter geregeld kunnen worden?", vraagt Anja zich gefrustreerd af.
Dit verhaal over trage dienstverlening is slechts één van de vele obstakels waar burgers tegen aan lopen. Ook zie ik dat de overheid ten onrechte teveel uitgaat van de zelfredzaamheid van burgers, dat er teveel drempels zijn en te weinig maatwerk wordt geboden bij schuldhulpverlening. Het kan nooit de bedoeling zijn dat burgers buiten de boot vallen als zij niet in de mal passen van het schuldhulpsysteem van de overheid.
Binnenkort gaan de staatssecretaris en de Tweede Kamer de gemeentelijke schuldhulpverlening evalueren. Ik vind het ontzettend belangrijk dat zij daarin de ervaringen van burgers meenemen. Die input is er nu. Samen met een aantal aandachtspunten heb ik deze samengevat in een rapport 'Burgerperspectief op schuldhulpverlening'.
* gefingeerde naam
De persoon op de foto is niet de persoon uit deze column
