In een oproep aan het nieuwe kabinet laten de Nationale ombudsman en Kinderombudsman weten dat het fundament van vertrouwen tussen overheid en inwoners in het Groninger aardgasgebied inmiddels grote scheuren vertoont. Terwijl er de komende jaren nog heel veel moet gebeuren, zoals versterking van de huizen en voorbereidingen op mogelijke nieuwe aardbevingen. Zes concrete te nemen stappen zijn noodzakelijk om een constructieve, toekomstgerichte relatie te herstellen.
Reinier van Zutphen: " Burgers rekenen op een betrouwbare overheid. We staan aan het begin van nieuwe kansen met een nieuw aan te treden kabinet. We moeten leren van voorgaande jaren en daar lessen uit trekken. De bestuurlijke spaghetti moet van het bord. De overheid is er voor de burger. En niet andersom. Groningers verdienen van de overheid een volmondig 'Ja, wij staan dichtbij u' en een haarscherpe, concrete blik op de toekomst".
De Kinderombudsman heeft verschillende signalen ontvangen dat de gevolgen van de gaswinning een schadelijke invloed hebben op de ontwikkeling van kinderen. Er wonen ongeveer 30.000 kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied. Toch is in de discussie maar weinig aandacht geweest voor de gevolgen van de bevingen voor deze kinderen. Margrite Kalverboer: "Daarom ga ik onderzoek doen naar dit onderwerp. Ook roep ik het nieuwe kabinet op om bij de aanpak van de gaswinningsproblematiek de belangen en rechten van kinderen beter mee te wegen".
De zes te nemen stappen
- Herstel van vertrouwen: Wees betrouwbaar in gedrag en woorden. Erken oprecht en met compassie dat wat er in Groningen is gebeurd, gebeurt en nog gaat gebeuren. Bied ruimte voor emoties, luister naar de verhalen en neem de bewoners serieus. Wees niet de laatste die luistert.
- Verantwoordelijkheid bij de Rijksoverheid: Geef concreet invulling aan de zorgplicht van de Rijksoverheid voor de inwoners van Groningen, die geconfronteerd worden met de lasten van de gaswinning en aardbevingsproblematiek. Neem actief de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van de gaswinning en pak de rol aanspreekpunt te zijn voor Groningers op. En neem de schadevergoedingen en het schadeherstel zelf ter hand.
- Veiligheid inwoners voorop: Stel de veiligheid van de inwoners voorop. Zet in op en vaart achter versterking van huizen en ga na op welke manier de gaswinning substantieel kan worden verminderd. Alleen op die manier laat de overheid zien de zorgen van bewoners van Groningen over hun veiligheid serieus te nemen en de veiligheid van inwoners bij komende aardbevingen zoveel mogelijk te garanderen.
- Ruimhartige schadevergoeding en herstel: Maak een gemakkelijke, coulante en onafhankelijke procedure om schade van inwoners te vergoeden of herstellen. Daarbij is het van belang dat er één procedure is om te voorkomen dat inwoners de weg kwijt raken of van het kastje naar de muur worden gestuurd. Beoordeel de schadegevallen vanuit een menselijk en ruimhartig uitgangspunt, heb aandacht voor het gegeven dat een huis voor de bewoner meer waarde heeft dan alleen het financiële aspect en ga uit van vertrouwen in de betrokkene.
- Transparantie: Wees transparant over de risico's en de gemaakte keuzes om de schijn van willekeur te voorkomen. Verstrek duidelijke informatie over procedures, activiteiten, verbanden tussen diverse betrokken instanties en overlegvormen. Maak vooraf duidelijk op welke manier burgers eventueel in bezwaar of beroep kunnen gaan tegen een besluit of op welke wijze zij een klacht in kunnen dienen.
- Maatwerk: Verbeter de mogelijkheden voor inspraak en participatie sterk. Inwoners dienen in belangrijke mate inspraak te hebben bij de keuzes die rond de versterking of het herstel van hun woning gemaakt worden.
De Nationale ombudsman en Kinderombudsman maken zich al langere tijd grote zorgen over de Groninger aardgasproblematiek. De gesprekken die zij de afgelopen weken voerden met o.a. inwoners, bestuurders en wetenschappers lieten een diepe indruk achter. Veel Groningers hebben het vertrouwen in de overheid verloren. Groningen heeft Nederland nodig, inwoners van het Groninger aardgasgebied vragen zich af of Nederland voor hen nog wel een veilig thuis is.
