Nederland telt 100.000 veteranen. Dit zijn (oud)militairen die voor Nederland op missie zijn geweest. Zij zijn niet alleen veteraan. Ze zijn ook iemands partner, vader, moeder, zoon of dochter. De Veteranenombudsman vindt dat het thuisfront erkenning en waardering verdient voor de grote rol die ze spelen in het leven van de veteraan. In zijn rapport Erken mijn zorgen roept Reinier van Zutphen de minister van Defensie en het Nederlands Veteraneninstituut op partners en relaties de hulp te bieden die nodig is.
Schrijnende verhalen
Partners en familieleden geven het welzijn van veteranen vaak voorrang. Door de blijvende zorgen en stress krijgen ze soms zelf klachten. Bijvoorbeeld partners van veteranen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Zij zijn altijd aan het zorgen: voor de veteraan, voor hun kinderen en voor zichzelf. Soms nemen de partners en kinderen zelfs de symptomen van de veteraan met PTSS over.
Veteranenombudsman Reinier van Zutphen: “Het zijn de partners en kinderen die de veteraan ondersteunen en verzorgen als deze terugkomt van een missie met lichamelijk of psychisch letsel. Zij ontzorgen hiermee de overheid. Als ze vervolgens zelf vastlopen en hulp nodig hebben om op de been te blijven, missen ze een uitgestoken hand van diezelfde overheid.”
Niet gezien, niet gehoord
Een deel van de partners en familieleden van veteranen voelt zich niet gezien en niet gehoord door de overheid. Ze krijgen bijvoorbeeld geen eigen maatschappelijk werker toegewezen. Maar moeten het doen met de maatschappelijk werker van de veteraan. Zij hebben het gevoel een strijd te moeten voeren om zelf hulp te krijgen.
‘We zijn er vooral voor de veteraan’
Het is voor het thuisfront vaak niet duidelijk waar ze terecht kunnen. Als ze eenmaal het juiste loket gevonden hebben, krijgen ze nog vaak te horen: "Wij zijn er vooral voor de veteraan, niet voor jou." Van Zutphen vindt dit niet aanvaardbaar. "Familieleden en partners van veteranen moeten proactief hulp aangeboden krijgen. Alleen zo voldoet Defensie aan haar plicht om ook goed voor hen te zorgen."
Aandacht en zorg voor het thuisfront
In een tijd waarin we huidige en nieuwe militairen hard nodig hebben, is aandacht en zorg voor hun thuisfront belangrijker dan ooit. De ombudsman roept de overheid op veteranen en hun familieleden proactief te informeren over de bijzondere zorgplicht en dat zij met hulpvragen terecht kunnen bij het Veteranenloket van het Veteraneninstituut. Ook vraagt Van Zutphen de overheid partners en familieleden ruimhartig te ondersteunen als zij dit nodig hebben. Ten slotte moet er meer geld komen voor het organiseren van lotgenotenbijeenkomsten. Zodat partners en familieleden even kunnen ontsnappen uit de onrust van het dagelijkse bestaan. En hun ervaringen kunnen delen met mensen die hetzelfde meemaken.
Kinderen niet in beeld
Partner van een veteraan: "Een veteraan heeft niet alleen PTSS, het hele gezin heeft het. De veteraan gaat naar zijn therapie maar vervolgens komt hij terug in het gezin. Er is weinig tot geen hulp of een programma voor het hele gezin."
Uit het onderzoek blijkt dat veel ouders vinden dat hun eigen kind nog onvoldoende in beeld is bij Defensie en het Nederlands Veteraneninstituut. Terwijl kinderen het vaak zwaar hebben. De Veteranenombudsman start daarom samen met de Kinderombudsman een onderzoek naar wat deze kinderen nodig hebben en hoe ze beter geholpen kunnen worden.
