2013/029: Man klaagt over gewelddadige aanhouding bij verkeerscontrole

Rapport

Tijdens een verkeerscontrole op een parkeerplaats is verzoeker met zijn auto staande gehouden. Politieambtenaar R. vroeg hem naar zijn rijbewijs en kentekenbewijs. Verzoeker gaf zijn rijbewijs maar kon zijn kentekenbewijs niet overhandigen omdat hij dacht dit niet bij zich te hebben. Hij vroeg aan politieambtenaar R. of hij dit thuis op mocht halen om zo een bekeuring te voorkomen. Politieambtenaar R. weigerde dit verzoek en schreef een bekeuring uit wegens het niet in bezit hebben van een geldig kentekenbewijs. Verzoeker vervolgde zijn weg. Hij keerde zijn auto en reed weg. Plots hoorde hij 'stop, stop' en werd door politieambtenaar R. hard op het dak van de auto geslagen. Verzoeker stopte de auto, waarop politieambtenaar R. het portier opende en de sleutel uit het contact haalde. Vervolgens is verzoeker uit de auto getrokken, met een dubbele arm klem naar de grond gewerkt, zijn er bij hem handboeien omgedaan en is hij vervolgens geboeid meegenomen naar het politiebureau. Daar werd hem verteld dat hij vervolgd werd voor het in gevaar brengen van het verkeer, verzet bij aanhouding en het beledigen van een ambtenaar in functie. Verzoeker werd vervolgens alleen gedagvaard wegens het beledigen van een ambtenaar. De rechter verklaarde hem schuldig zonder oplegging van straf of maatregel.

Verzoeker klaagt erover dat politieambtenaren van de politie Midden en West Brabant bij zijn aanhouding hardhandig geweld hebben gebruikt. De Nationale ombudsman oordeelt als volgt. Nadat verzoeker de bekeuring had gekregen wegens het niet kunnen tonen van een geldig kentekenbewijs en wegreed, is de situatie totaal geëscaleerd. Over wat er daarna is gebeurd, verklaren de betrokken politieambtenaren en verzoeker totaal verschillend, onder meer over de vraag of verzet bij aanhouding is gepleegd. Echter zelfs als de Nationale ombudsman zou uitgaan van de verklaringen van betrokken politieambtenaren, dat verzoeker verzet bij aanhouding zou hebben gepleegd, blijkt uit de stukken dat dit niet meer is geweest dan dat verzoeker met zijn arm rukte toen hij door meerdere agenten werd vastgepakt en dat hij "stelletje mafkezen" had geroepen. Ook indien hij uitgaat van een zodanige schrikreactie bij betrokken politieambtenaren vanwege het rijgedrag van verzoeker, is de Nationale ombudsman van oordeel dat de situatie veranderde toen verzoeker voldeed aan het stopbevel. Van professionele politieambtenaren mag worden verwacht dat zij kunnen schakelen om te de-escaleren om niet hun bevoegdheden te overschrijden. Alle omstandigheden in aanmerking genomen is de Nationale ombudsman dan ook van oordeel dat het niet nodig was om verzoeker plotsklaps, zonder voorafgaande waarschuwing met geweld aan te houden, naar de grond te werken en vervolgens direct te boeien. Het had op de weg van de betrokken politieambtenaren gelegen om eerst te proberen of verzoeker op een voor hem minder belastende wijze kon worden aangehouden. Had verzoeker zich vervolgens verzet of anderszins niet meegewerkt, pas dan hadden de politie-ambtenaren hun geweldstechnieken mogen toepassen zoals bijvoorbeeld het aanleggen van de armklemmen.Het is de Nationale ombudsman overigens opgevallen dat bij de onderhavige politiecontrole van tevoren van hogerhand de opdracht was gegeven in alle gevallen te verbaliseren bij het ontbreken van een rijbewijs of kentekenbewijs. Om die reden konden de politieagenten verzoeker niet toestaan zijn kentekenbewijs in zijn woning (die op korte afstand was gelegen) op te halen. Deze opstelling werd door verzoeker – niet onbegrijpelijk - als onredelijk ervaren en heeft de ontstane escalatie in de hand gewerkt. De Nationale ombudsman vindt het dan ook ongelukkig dat de betrokken politieambtenaren geen ruimte is gelaten om vanuit hun professionaliteit een redelijke afweging te maken om al dan niet tot bekeuring over te gaan.

vereiste van behoorlijk overheidsoptreden dat grondrechten van burgers worden gerespecteerd; niet behoorlijk

Instantie: Regionale eenheid Zeeland-West Brabant

Klacht:

tijdens aanhouding verzoeker hardhandig geweld gebruikt

Oordeel:

Gegrond