De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman stellen dat de asielmaatregelen van minister Faber (Asiel en Migratie) in strijd zijn met kinderrechten en getuigen van onbehoorlijk bestuur. Ze wijzen op de gevolgen voor de hele samenleving. Nu de concept wetsvoorstellen ongewijzigd door de ministerraad zijn gekomen, voelen de ombudsmannen zich genoodzaakt de minister te waarschuwen in een gezamenlijke brandbrief.
Met de wetsvoorstellen gaat er een streep door de asielvergunning voor onbepaalde tijd. Pleegkinderen en ongehuwde partners hebben geen recht meer op gezinshereniging en het tweestatusstelsel wordt opnieuw ingevoerd.
Niet op de stoel van de wetgever
"Als ombudsmannen zitten we niet op de stoel van de wetgever, maar op die van de praktijk. Wij kijken naar het effect van wetgeving op álle volwassenen en kinderen die in Nederland leven", aldus Nationale ombudsman Reinier van Zutphen en Kinderombudsman Margrite Kalverboer. De ombudsmannen vervolgen: “Nu het kabinet de adviezen van kundige mensen en organisaties in de wind slaat, voelen we de noodzaak om te waarschuwen voor de rampzalige gevolgen van deze wetten op onze samenleving.”
Meer klachten dan ooit
De Nationale ombudsman krijgt nu al meer klachten dan ooit over de behandelduur van asielaanvragen. In 2023 ging het om ruim 1000 klachten over de IND, de organisatie die asielaanvragen in behandeling neemt. In 2024 ontving de ombudsman ruim 1600 klachten. De meeste klachten gingen over de behandelduur, die met deze wetten naar verwachting alleen maar verder zal toenemen.
Grote zorgen om kinderen
Kinderombudsman Margrite Kalverboer: "Ik maak mij grote zorgen om de kinderen die naar Nederland zijn gekomen en de kinderen van wie de ouders hier al zijn. Hun rechten zijn niets waard in deze nieuwe wetten. Hun ontwikkeling en toekomst worden in de kiem gesmoord. We hebben als Kinderombudsman een instrument ontwikkeld om kinderrechten te toetsen aan nieuwe wetgeving. De asielwetten van minister Faber zouden deze kinderrechtentoets nooit hebben doorstaan".
Schadelijk voor samenleving als geheel
De nieuwe wetten laten asielzoekers niet alleen onwenselijk lang wachten. Ze ontnemen bovendien volwassenen en kinderen die uiteindelijk in Nederland mogen blijven, een goede start in onze samenleving. Daarnaast worden de medewerkers van de IND en COA die al onder grote druk werken, nog eens extra belast met een onmogelijke taak.
Van Zutphen waarschuwt voor het effect op de hele samenleving: "Wat zegt het over onze overheid als zij zo met haar meest kwetsbare burgers én eigen medewerkers omgaat? De ombudsman vervolgt: “Zowel Groningen als de Toeslagenaffaire leren ons dat onbehoorlijk handelen van de overheid meer burgers raakt dan enkel de mensen die rechtstreeks getroffen worden. Laat de asielmaatregelen niet het volgende schoolvoorbeeld worden van onbehoorlijk bestuur.
