De Veteranenombudsman constateert dat de toegang tot specifieke veteranenzorg niet goed bereikbaar is binnen de detentiemuren. Veteranen zitten nu in een reguliere gevangenis, terwijl hun gedrag, dat er vaak voor heeft gezorgd dat ze überhaupt gedetineerd raakten, lijkt te passen bij trauma’s opgelopen tijdens missies.
Een reguliere gevangenis is niet bevorderlijk voor hun herstel en re-integratie. Ook al zijn alle betrokken partijen zich bewust van de noodzaak voor betere toegang tot specialistische veteranenzorg, veteranen in detentie hebben hier nog geen toegang toe. De ombudsman roept dan ook op tot nauwere samenwerking en concrete afspraken. Hiervoor doet hij drie aanbevelingen:
- De minister voor Rechtsbescherming moet regie nemen in de verdere samenwerking tussen Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en het Nederlands Veteraneninstituut.
- De minister voor Rechtsbescherming moet bevorderen dat zorginstellingen, aangesloten bij het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen (LZV), opgenomen worden in het zorgaanbod van DJI.
- De ministers voor Rechtsbescherming en van Defensie moeten samen met het Nederlands Veteraneninstituut de mogelijkheid (verder) verkennen tot plaatsing van gedetineerde veteranen in een militaire Penitentiaire Inrichting (PI) in plaats van een civiele PI.
Reinier van Zutphen: 'Zeven jaar nadat de Veteranenwet van kracht is geworden, is het een trieste constatering dat gedetineerde veteranen geen gebruik kunnen maken van specifiek voor hen bedoelde zorg. Door administratieve schotten en onvoldoende communicatie tussen instanties. Dit moet echt beter.'
Bijzondere zorgplicht
Naar aanleiding van signalen van een geestelijk verzorger in penitentiaire inrichtingen is de Veteranenombudsman in oktober 2020 een onderzoek gestart om antwoord te krijgen op de vraag: krijgen veteranen in detentie de specifieke veteranenzorg die ze nodig hebben en waar ze recht op hebben? Op grond van de Veteranenwet uit 2014 heeft de overheid voor hen een bijzondere zorgplicht. De ervaring leert dat dit niet altijd binnen het vizier van overheidsinstanties ligt.
