Gerard (87 jaar) heeft dementie. Hierdoor kan hij bepaalde zaken niet meer zelf regelen. Gelukkig kan zijn vrouw Anne de administratieve en huishoudelijke taken overnemen. Maar toch blijkt er een probleem.
Anne krijgt de medicijnen van haar man niet mee van de apotheek. Zij is niet bevoegd. Haar man zal dus zelf naar de apotheek moeten, maar met zijn gezondheid is dat niet zo makkelijk. Met een levenstestament kun je zo’n vervelende situatie voorkomen.
Wat is een levenstestament?
Volgens de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) is het levenstestament een officieel document waarin u uw keuzes en wensen vastlegt voor wanneer u dat zelf niet meer kan. Door bijvoorbeeld ziekte of ongeval. In een levenstestament wijst u een persoon aan die deze taken dan kan overnemen. U bepaalt dus zelf wie u toestemming geeft om uw financiële, medische en persoonlijke zaken te regelen.
Let op: een levenstestament is niet hetzelfde als een ‘gewoon’ testament. In een testament staat wat er gebeurt met uw bezittingen na uw overlijden. Een levenstestament gaat over uw leven en is dus geldig terwijl u nog leeft.
Waarom is een levenstestament belangrijk?
Als u niet meer in staat bent om uw zaken te regelen, kiest de kantonrechter een persoon die dat wel kan. Deze persoon heeft dan het recht om beslissingen te nemen over uw medische en financiële zaken. U heeft geen invloed op wie die persoon wordt. Het kan dus zomaar een geheel onbekende zijn. Dat is natuurlijk niet ideaal. U wilt natuurlijk het liefst zelf bepalen wie beslissingen neemt over uw persoonlijke zaken. Een persoon die u kent en vertrouwt. Precies daarom is het zo belangrijk om op tijd een levenstestament op te stellen. Wat is op tijd? Dat is natuurlijk moeilijk te zeggen. U dient dit te doen wanneer u nog wilsbekwaam bent. Dit kan vaak ook nog langere tijd na de diagnose dementie, al is het verstandig dit dan zo snel mogelijk te regelen. Zodra u niet meer zelfstandig beslissingen kunt nemen of de gevolgen daarvan niet meer kunt overzien, wordt u gezien als wilsonbekwaam. En dan kunt en mag u zelf dus geen levenstestament meer (laten) opstellen.
Wat regel je nu eigenlijk met een levenstestament?
In het levenstestament geeft u aan wie toestemming krijgt om bepaalde zaken te regelen. U kiest één of meerdere zogeheten vertrouwenspersonen. Wat gaat die vertrouwenspersoon dan zoal regelen? Dat kunt u zelf bepalen. Hieronder wat voorbeelden:
-
Financieel: u kunt iemand aanwijzen om bijvoorbeeld bankzaken en belastingen te regelen. Stel: u moet uw huis verkopen omdat zelfstandig thuis wonen niet meer gaat. Dan geeft u via een levenstestament iemand anders toestemming om te helpen bij de verkoop van het huis. En natuurlijk: bij alle financiële zaken die daarbij komen kijken.
-
Medisch: de keuze om wel of niet (verder) te behandelen kunt u op een gegeven moment niet meer zelf nemen. Dan is het fijn als iemand die u vertrouwt deze keuze wel kan nemen. U kunt in een levenstestament ook instructies geven aan de vertrouwenspersoon. Zo kunt u bijvoorbeeld aangeven dat de persoon met familieleden moet overleggen wanneer een belangrijke medische keuze gemaakt moet worden.
-
Persoonlijk: denk ook aan wensen voor uw sociale leven, uw huisdieren en uw eigen verzorging. Al uw persoonlijke wensen legt u dan vast in een levenstestament. Ook wensen rondom euthanasie en uw uitvaart kunt u hierin kwijt.
Hoe regel je zo’n levenstestament?
U kunt het beste naar de notaris stappen voor een levenstestament. De notaris bepaalt dan of u in staat bent om een levenstestament op te stellen en te ondertekenen. U kunt ook zonder notaris een levenstestament opstellen, maar dan bestaat het risico dat de bank dit niet erkent en uw vertrouwenspersoon uw zaken niet kan overnemen. U wilt aan de slag met een levenstestament? Deze checklist van de KNB helpt u meteen op weg.
Uit ons onderzoek over toegang tot zorg voor mensen met dementie blijkt dat veel mensen met dementie en hun mantelzorgers nog onbekend zijn met het levenstestament.
Meer weten over zorgen voor iemand met dementie? Bezoek dan de speciale website dementie.nl van Alzheimer Nederland.
Dit artikel verscheen eerder op onze website op 21 november 2018.
