Mevrouw K., die op medische gronden beperkt is in het verrichten van betaalde arbeid, vroeg na haar verhuizing naar de gemeente Krimpenerwaard een bijstandsuitkering aan, op 19 oktober 2015. In haar vorige woongemeente had zij ook bijstand, als aanvulling op haar inkomen uit arbeid. Zij werkte al het aantal uren dat medisch gezien mogelijk was.
Mevrouw K. kreeg nu echter te horen dat ze nog geen aanvraag kon doen. Eerst moest ze een voorlichtingsbijeenkomst bijwonen en daarna moest ze gedurende twee weken vijf sollicitaties per week doen. Daarna mocht zij zich opnieuw melden om bijstand aan te vragen. Uiteindelijk ontving mevrouw K. op 7 december 2015 een eerste voorschot op de bijstandsuitkering. De bijstand werd op 26 januari 2015 definitief vastgesteld en ging in vanaf 19 oktober 2015. In deze beslissing was echter nog geen ontheffing van de arbeidsverplichting opgenomen.
Mevrouw K. klaagde bij de Nationale ombudsman over de wijze waarop de gemeente Krimpenerwaard haar aanvraag had behandeld.
De Nationale ombudsman stelde vast dat de gemeente Krimpenerwaard voor de meeste bijstandsaanvragers van 27 jaar of ouder een zoektermijn hanteert. Hij had zich hierover al eerder uitgelaten, naar aanleiding van signalen en klachten die hij over een andere gemeente, Enschede, ontving. Toen oordeelde hij onder meer dat de door deze gemeente gehanteerde zoektermijn voor
27-plussers geen wettelijke basis heeft. Dat dit zo is, is naderhand nog bevestigd door de regering. Bij de beantwoording van Kamervragen, gesteld naar aanleiding van genoemd rapport, is aangegeven dat de gemeente, op grond van de wet, verplicht is een aanvraag om bijstand van een 27-plusser direct in behandeling te nemen.
De gemeente Krimpenerwaard wijst burgers van 27 jaar of ouder die zich melden om bijstand aan te vragen in beginsel niet op de mogelijkheid direct een aanvraag in te dienen, zo bleek tijdens het onderzoek naar de klacht van mevrouw K. De normale procedure omvat in ieder geval het bijwonen van een voorlichtingsbijeenkomst en een periode waarin naar werk of scholing moet worden gezocht. Hierna pas wordt een aanvraagformulier verstrekt. Ook uit de informatie op de website van de gemeente blijkt niet dat meteen aanvragen wel mogelijk is; hier wordt alleen een afwijkende procedure geschetst voor bijzondere groepen.
De Nationale ombudsman kwam dan ook tot het oordeel dat de wijze waarop de gemeente Krimpenerwaard, voor bijstandsaanvragers van 27 jaar of ouder, invulling geeft aan de Participatiewet niet behoorlijk is. Voor mevrouw K. speelde daarnaast nog het feit dat zij en haar broer, die haar ondersteunde, veel moeite hadden gedaan om de gemeente duidelijk te maken dat mevrouw K. een arbeidsbeperking heeft en dat ze al het maximale aantal uren werkt dat medisch gezien mogelijk is. Pas op 1 maart 2016 nam de gemeente een beslissing waarin een gedeeltelijke ontheffing van de arbeidsverplichting was opgenomen.
De gemeente Krimpenerwaard heeft onvoldoende oog gehad voor de bijzondere situatie van mevrouw K. Het aan mevrouw K. opleggen van een sollicitatieverplichting diende geen redelijk doel, daar zij al het maximum aantal uren werkte waartoe zij, gezien haar handicap, in staat was.
De gedraging is niet behoorlijk.
Actief luisteren naar de burger.
