Op 30 december 1998 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift van S. BV te Amsterdam, met een klacht over een gedraging van de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1. Naar deze gedraging, die wordt aangemerkt als een gedraging van de Minister van Financi n, werd een onderzoek ingesteld. Op grond van de door verzoekster verstrekte gegevens werd de klacht als volgt geformuleerd:Verzoekster klaagt erover dat de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 haar naar aanleiding van de opgaaf die zij als startende ondernemer op 15 oktober 1998 heeft gedaan, tot het moment waarop zij zich tot de Nationale ombudsman wendde (23 december 1998) nog geen fiscaal- en btw-nummer heeft toegekend.
Achtergrond
1. Via het formulier "Opgaaf gegevens startende onderneming" moet onder meer degene die een onderneming begint, informatie doorgeven aan de Belastingdienst. Bij het indienen van het formulier moet een kopie worden bijgevoegd van onder meer de oprichtingsakte.2. De Belastingdienst hanteert als uitgangspunt dat het daadwerkelijk op- en afvoeren van belastingplichtigen in bestanden van de Belastingdienst plaatsvindt uiterlijk een maand nadat bij de Belastingdienst bekend is dat een belastingplichtige voor op- of afvoeren in aanmerking komt.Onderzoek
In het kader van het onderzoek werd de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 verzocht op de klacht te reageren. Tevens werd een aantal specifieke vragen gesteld. Het resultaat van het onderzoek werd als verslag van bevindingen gestuurd aan betrokkenen. De reactie van de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 gaf aanleiding het verslag op een enkel punt te wijzigen. Verzoekster gaf binnen de gestelde termijn geen reactie.Bevindingen
De bevindingen van het onderzoek luiden als volgt:A. Feiten1. Bij formulier gedateerd 15 oktober 1998 deed verzoekster door tussenkomst van haar administratie-consulent een opgaaf als startende onderneming bij de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 (hierna: de Belastingdienst).2. Verzoekster zond de Belastingdienst bij brief van 18 november 1998 op diens verzoek een kopie van de oprichtingsakte van de BV. Zij deed daarbij tevens het verzoek om spoedig een btw-nummer te mogen ontvangen. De Belastingdienst ontving de brief op 21 november 1998.3. Toen verzoekster, ondanks navraag bij de Belastingdienst, op 23 december 1998 nog niets had ontvangen, diende zij een klacht in bij de Nationale ombudsman.B. Standpunt verzoeksterVoor het standpunt van verzoekster wordt verwezen naar de klachtformulering opgenomen onderKlacht
. In haar verzoekschrift wees verzoekster erop dat navraag bij de belastingeenheid had uitgewezen dat het verzoek op een stapel lag en dat er grote achterstand was. Verdere informatie over wanneer zij een fiscaal- en btw-nummer zou ontvangen, kon de Belastingdienst volgens verzoekster niet geven. Verzoekster bracht voorts naar voren dat haar klacht over de trage afhandeling door de betreffende belastingeenheid van een verzoek om toewijzing van een fiscaal- en btw-nummer wordt gedeeld door vele startende bedrijven en accountants. Verzoekster stelde in dat verband dat deze eenheid een negatieve uitzondering vormt op de landelijke situatie bij de Belastingdienst. Verzoekster wees er in haar verzoekschrift tenslotte nog op dat de gevolgen van het niet hebben van een btw-nummer voor haar als startende ondernemer aanzienlijk zijn, waarbij zij onder meer aangaf:"1. Wij kunnen geen BTW terugvragen over alle inkopen die we in de afgelopen maanden hebben gedaan. Dit moet allemaal gefinancierd worden met kostbaar risicokapitaal. 2. Wij kunnen onze producten niet exporteren zonder BTW nummer. 3. Wij kunnen onze aanvraag voor de Senter subsidies niet doen vanwege het ontbreken van het fiscaal nummer. 4. Wij kunnen geen briefpapier laten drukken aangezien het noodzakelijk is dat BTW nummer erop vermeld staat."B. Standpunt Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 11. De Belastingdienst reageerde op de klacht van verzoekster door het geven van antwoord op de in het kader van het onderzoek door de Nationale ombudsman gestelde vragen.2. In het kader van het onderzoek waren de volgende vragen gesteld:"1. Is het juist dat aan verzoekster nog geen fiscaal- en btw-nummer is toegewezen? Zo ja, wat is daarvan de reden?2. Binnen welke termijn vindt normaal gesproken na ontvangst van de opgave van de gegevens van de startende onderneming toekenning van een fiscaal- en btw-nummer plaats?3. Klopt het dat bij de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 met betrekking tot de toewijzing van bedoeld nummer een langere termijn gebruikelijk is dan bij andere lokale eenheden, zoals door verzoekster gesteld?4. Door verzoekster zijn in haar verzoekschrift ten minste vier negatieve gevolgen van het niet hebben van een btw-nummer aangevoerd. Ik verzoek u ten aanzien van deze punten een reactie te geven.5. Op welke termijn kan toewijzing van een fiscaal- en btw-nummer aan verzoekster tegemoet worden gezien?"3. De Belastingdienst beantwoordde deze vragen als volgt:"Ad 1. Op 14 januari 1999 is de BV opgenomen in de systemen van de Vennootschaps-, Loon- en Omzetbelasting. Ad 2. Landelijk ligt er de afspraak, dat zodra zekerheid is verkregen dat een belastingplichtige voor opvoering in aanmerking komt, opname als ondernemer plaats vindt binnen n maand. In het onderhavige geval zou de uiterste datum 21 december 1998 zijn. Aanvraag ingediend 15 oktober 1998 Nadere informatie op dezerzijdse aanvraag ingezonden op 18 november 1998. (... Betreft akte van oprichting d.d. 13 november 1998). Ad 3. Bij de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 is met betrekking tot de toewijzing van een nummer in principe geen langere termijn gebruikelijk dan bij andere lokale eenheden. In de praktijk kan het voorkomen dat bij een grote toevloed van aanvragen de termijn wordt overschreden. In de onderhavige situatie is er met name vertraging opgetreden door pakketverschuivingen in de bestanden. De eenheid heeft in verband met het (nadrukkelijker) doelgroepgericht werken branches moeten clusteren en in de teams herverdeeld. 20% van het bestand (5800 entiteiten) zijn bij deze operatie betrokken geweest. In de maand december zijn er in verband hiermee geen nieuwe ondernemers opgenomen. Ad 4. punt 1. De stelling is juist. Echter, over de binnenlandse leveringen moet ook omzetbelasting worden afgedragen. punt 2. Exporteren naar buiten de EEG kan zonder BTW-nummer plaatsvinden. punt 3. Senter subsidies zijn mij niet bekend. Ik kan hier geen uitspraak over doen. punt 4. Het BTW-nummer op een factuur is vereist voor intracommunautaire leveringen (in de EEG). Ad 5. Op 14 januari 1999 is de BV opgenomen in de systemen van de Vennootschaps-, Loon- en Omzetbelasting."4. Daarnaar gevraagd werd namens de Belastingdienst in aanvulling op de al schriftelijk verstrekte informatie telefonisch aan een medewerker van het Bureau Nationale ombudsman aangegeven, dat in totaal vier klachten bij de Belastingdienst waren binnengekomen over opgetreden vertragingen als gevolg van de pakketverschuivingen.5. De Belastingdienst stelde verzoekster bij brief van 1 februari 1999 op de hoogte van de oorzaak van de vertraagde afhandeling van haar verzoek, onder aanbieding van verontschuldigingen voor het ondervonden ongemak.Beoordeling
1. Verzoekster klaagt over de lange duur van de behandeling door de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 van het namens haar op 15 oktober 1998 ingediende formulier "Opgaaf gegevens startende onderneming". Tot op het moment waarop zij zich tot de Nationale ombudsman wendde - 23 december 1998 – had zij nog steeds geen fiscaal- en btw-nummer toegewezen gekregen. Verzoekster spreekt er haar ongenoegen over uit dat de betreffende belastingeenheid meent twee maanden of meer nodig te hebben voor de toewijzing van een fiscaal- en btw-nummer aan een nieuwe onderneming, terwijl andere belastingeenheden in dat opzicht veel sneller zijn.2. Verzoekster kan worden gevolgd in haar kritiek op de tijd die gemoeid is geweest met de opname van haar als ondernemer in de bestanden van de Belastingdienst en met de toewijzing van een fiscaal nummer. Het verzoek werd ingediend op 15 oktober 1998 en gecompleteerd op 18 november 1998, met de toezending door verzoekster van de vereiste kopie van de akte van oprichting (zieAchtergrond
, onder 1.). Gerekend vanaf de datum van ontvangst van deze kopie op 21 november 1998, had de opname van verzoekster als ondernemer – ingevolge het door de Belastingdienst gehanteerde beleid (zieAchtergrond
, onder 2.) – uiterlijk op 21 december 1998 moeten plaatsvinden. Deze termijn is niet gehaald; opname van verzoekster vond pas plaats op 14 januari 1999. Dit is niet juist. De door de Belastingdienst genoemde oorzaken van de langere behandelingsduur zijn van interne aard. Zij vormen weliswaar een verklaring van de ontstane vertraging, maar zij zijn jegens verzoekster niet toereikend als rechtvaardiging. Er is door de Belastingdienst dan ook niet met de vereiste voortvarendheid gehandeld. De onderzochte gedraging is niet behoorlijk.Conclusie
De klacht over de onderzochte gedraging van de Belastingdienst/ Ondernemingen Amsterdam 1, die wordt aangemerkt als een gedraging van de Minister van Financi n, is gegrond. Met instemming is kennis genomen van het feit dat de Belastingdienst/Ondernemingen Amsterdam 1 inmiddels aan verzoekster verontschuldigingen heeft aangeboden voor het ondervonden ongemak.
