Vorig jaar ontving de Veteranenombudsman een klacht van een veteraan die betrokken is geweest bij het opzetten van de eerste terugkeerreizen voor Dutchbat III veteranen naar Bosnië. De inhoud van de klacht was voor de ombudsman serieus genoeg om hier verder naar te kijken. Zo heeft de Veteranenombudsman gesprekken gevoerd met verschillende organisaties betrokken bij deze terugkeerreizen.
Organisatie van de reizen zijn professioneler dan in het begin
Het Nederlands Veteraneninstituut, verantwoordelijk voor de terugkeerreizen, heeft geleerd van eerdere fouten en heeft het reisprogramma doorontwikkeld. Er wordt ook meer rekening gehouden met de wensen van de deelnemers. Uit de evaluaties, gehouden door het Nederlands Veteraneninstituut, blijkt dat de deelnemers en meereizende partners/relaties de reizen hoog waarderen.
Naast waardering ook kritische geluiden
De Dutchbat III veteranen waarderen het dat het Nederlands Veteraneninstituut de terugkeerreizen onder professionele begeleiding mogelijk heeft gemaakt. Toch zijn er ook kritische geluiden. Zo ervaren ze het programma als te vol. Hierdoor hebben de deelnemers onvoldoende tijd om opgedane ervaringen te verwerken en tussen de onderdelen door tot rust te komen. Er zou meer rekening moeten worden gehouden met de wensen van de deelnemers om bepaalde plekken te bezoeken. Omdat enkele deelnemers zich na de reis (weer) onder behandeling hebben moeten laten stellen, zou er ook meer aandacht moeten worden besteed aan de nazorg.
Beeld van de Veteranenombudsman
De Veteranenombudsman heeft er geen twijfel over dat het Nederlands Veteraneninstituut zijn best doet om de terugkeerreizen zo goed mogelijk te laten verlopen. Uit de gevoerde gesprekken kwam duidelijk naar voren dat het onderwerp 'terugkeerreizen' veel emoties oproept. Voor de deelnemers kan een confrontatie met bepaalde plaatsen, mensen en gebeurtenissen herinneringen oproepen en spanningen veroorzaken. Hier moet ruimte voor zijn in het reisprogramma en wanneer nodig moet er ook adequate begeleiding zijn. Ook na afloop van de reis als men weer thuis is.
Verbetersuggesties van de Veteranenombudsman
Om de reizen nog beter te laten verlopen stelt de Veteranenombudsman de volgende verbeterpunten voor aan het Nederlands Veteraneninstituut:
- Verleng de reisduur met één dag tot zes dagen en verkort daarmee het dagelijkse programma. Deelnemers hebben dan meer tijd om tussen de onderdelen door tot rust te komen;
- Inventariseer vooraf de wensen van de individuele deelnemers om bepaalde plaatsen te bezoeken. Probeer daarbij zoveel mogelijk aan die wensen tegemoet te komen;
- Zorg voor voldoende deskundige begeleiding en opvang tijdens en na afloop van de reis;
- Benader deelnemers, die niet naar de terugkomdag komen en/of het evaluatieformulier niet invullen, actief om tev ragen hoe het met hen gaat;
- Let op het gebruik van alcoholhoudende dranken.