De Inspectie Justitie en Veiligheid (inspectie) bracht op 12 oktober 2022 een brief uit over de handhaving op de toezicht locatie van het COA in Hoogeveen (HTL). Deze brief is het resultaat van een onderzoek naar aanleiding van een melding over geweldgebruik en fouilleren door daar werkzame buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O). Uit dit onderzoek kwam volgens de inspectie naar voren dat er sprake is van disproportioneel geweldgebruik. Medewerkers van de HTL herkennen zich niet in dit beeld. Daarom namen zij contact op met de inspectie. Volgens een van de medewerkers gaf de inspectie in eerste instantie aan dat er een nieuwe brief zou komen met een rectificatie op een aantal punten. Tijdens een bijeenkomst waarin de inspectie verdere tekst en uitleg gaf, werd duidelijk dat de inspectie toch niet van plan is om met een rectificatie te komen.
De inspectie heeft vervolgens een vervolgonderzoek ingesteld en geconcludeerd dat voor de boa’s op de HTL geen wettelijke basis aanwezig is voor het toepassen van geweld en/of vrijheidsbeperkende middelen tegen vreemdelingen of om hen te fouilleren. De inspectie uit nogmaals haar zorgen over het team dat werkzaam is op de HTL en de omstandigheden waarin medewerkers hun taak uitvoeren met een moeilijke bewonersgroep. Dit heeft de inspectie ook opnieuw kenbaar gemaakt bij de staatssecretaris.
De medewerkers op de HTL zijn gechoqueerd door de bevindingen van de inspectie en voelen zich niet gehoord. Eén medewerker heeft een klacht ingediend bij de Nationale ombudsman. De medewerker verzoekt de ombudsman ervoor te zorgen dat de inspectie de brief alsnog rectificeert.
Wat vindt de Nationale ombudsman?
De ombudsman kan er niet voor zorgen dat de inspectie het rapport rectificeert. De inspectie is namelijk zelf verantwoordelijk voor de inhoud ervan. De Nationale ombudsman toetst die inhoud niet. Dat zou namelijk betekenen dat de ombudsman het onderzoek van de inspectie over zou moeten doen en dat is niet zijn rol. De inspectie kan zelf besluiten om een vervolgonderzoek te doen als zij daar aanleiding voor ziet en dat heeft de inspectie hier gedaan. De ombudsman constateert dat de inspectie daarin ook oog heeft voor de impact die het onderzoek en de brief hebben gehad op de medewerkers.