Selma (niet de echte naam) is twaalf wanneer zij alleen uit Syrië vlucht. Via Turkije en Griekenland komt ze uiteindelijk in Nederland terecht. Ze is dan zestien jaar. Selma wordt hier goed opgevangen. Ze woont samen met drie andere jongeren en er is een vaste begeleider die helpt. Wanneer Selma achttien wordt verandert dat. Ze moet gelijk weg uit het huis en op zichzelf gaan wonen. En ze moet van alles zelf regelen, zoals een zorgverzekering, inkomen en een opleiding. Er wordt verwacht dat ze dit allemaal zelf kan, maar Selma vindt het heel ingewikkeld. Het is allemaal zo anders dan in Syrië. Voor haar achttiende heeft haar begeleider haar wel van alles uitgelegd, maar in de praktijk is het toch anders. Ze heeft nog hulp nodig, maar krijgt dat nauwelijks. Dat is zwaar en eenzaam.
Alles zelf regelen
Selma kan vanaf achttien jaar met vragen naar VluchtelingenWerk. Dat is fijn, maar ze wordt niet meer geholpen zoals vroeger. Toen zocht de vaste begeleider nog dingen samen met haar uit. Nu moet ze de meeste dingen zelf regelen. Er zijn veel ingewikkelde regels en procedures. Bovendien is de Nederlandse taal nog steeds lastig en vindt ze brieven moeilijk te lezen.
Onderzoek
De problemen die Selma heeft gelden voor veel jongeren die zonder ouders naar Nederland vluchten. Daarom hebben de Nationale ombudsman en Kinderombudsman onderzoek gedaan. Waar lopen deze jongeren tegenaan wanneer zij achttien worden en wat moet er gebeuren om het te verbeteren? Zij kwamen tot de conclusie dat veel van deze jongeren financiële problemen krijgen, omdat hun inkomen te laag is. Maar bijvoorbeeld ook vanwege fouten bij de aanvraag van huurtoeslag. Jongeren hebben ook trauma's, omdat zij veel hebben meegemaakt in hun thuisland en op reis. Daarnaast vinden de jongeren het moeilijk om een opleiding te volgen. Ze willen wel, maar missen vaak de zelfstandigheid en het taalniveau om mee te kunnen doen.
Hulp
De Ombudsmannen maken zich zorgen over deze groep. Daarom hebben zij aanbevelingen gedaan. Zij vinden allereerst dat deze jongeren tot 21 jaar hulp, zoals een vaste begeleider, moeten krijgen. Ook moeten gemeenten samen met hulpverleners en de jongere een toekomstplan maken. Hierin moet staan wat de jongere nodig heeft om zelfstandig te kunnen wonen. Ook moeten de gemeenten zorgen dat deze jongeren tot 21 jaar voldoende inkomen hebben, door de bijstandsuitkering aan te vullen. Door deze maatregelen worden jongeren als Selma beter geholpen en kunnen zij hun leven in Nederland opbouwen.
De persoon op de foto is niet de persoon uit de tekst.
Deze column is ook verschenen in De Telegraaf van 28 mei 2022.
