Mijn rol als ombudsman stopt niet zodra een rapport is afgerond of een brief de deur uit is gegaan. Zo houd ik bijvoorbeeld in de gaten of aanbevelingen die ik in mijn rapporten doe, ook echt worden opgevolgd. Daarnaast bekijk ik na een poosje of de situatie ter plaatse is verbeterd. Soms word ik door anderen op de hoogte gesteld van het vervolg van een klacht. Zo ook in het geval van Tim (niet de echte naam).
Diepe sporen
Tim raakte in een ggz-instelling in de regio Rotterdam dusdanig in een psychose dat de politie moest worden ingeschakeld. De agenten gebruikten meerdere keren een stroomstootwapen om hem onder controle te krijgen. Deze handeling heeft bij zowel Tim als zijn familie diepe sporen achtergelaten. De familie heeft toen een klacht ingediend; eerst bij de politie en daarna via de Nationale ombudsman. Toch hebben deze klachten uiteindelijk geleid tot iets moois.
In de periode dat Tim te maken kreeg met het stroomstootwapen, was de politie bezig met een pilot om dit wapen in te zetten. De ombudsman deed – ook door de klacht van Tim – onderzoek naar het effect van het stroomstootwapen. De conclusie was dat de politie het stroomstootwapen terughoudend en zorgvuldig moet inzetten. Het onderzoek leidde tot vijf richtlijnen voor de politie. Zo kan de politie bijvoorbeeld langer stilstaan bij het effect van het stroomstootwapen. Ook adviseerde de ombudsman om achteraf het slachtoffer en soms ook de familie uitleg te geven over de reden van het stroomstootwapengebruik. Zeker als het om kwetsbare slachtoffers gaat.
De politie zag in het rapport aanleiding om nog eens met Tim en zijn moeder in gesprek te gaan. Daarbij was ruimte om stil te staan bij het effect van de ingreep op Tim en zijn familie. Tijdens het gesprek met de politie vertelde Tim dat hij kunstschilder was. Hij vertelde dat hij door zijn kunst beter kan omgaan met zijn mentale problemen. Tim verbeeldt teksten als ‘Ga het gesprek aan ook al is jouw wereld anders’ en ‘Durf in gesprek te gaan als je elkaar niet begrijpt’. Daarmee laat hij zien hoe hij zijn leven na het bewuste incident heeft opgepakt. De politie besloot om hem expositieruimte aan te bieden, aangezien Tim zijn werk graag aan een breder publiek wilde laten zien. De schilderijen van Tim worden nu tentoongesteld in een politiebureau in Rotterdam.
Wederzijds begrip
Als Nationale ombudsman juich ik dit soort initiatieven van harte toe. Soms kan door klachtbehandeling uit iets ingrijpends toch nog iets moois voortkomen. Van een heftig incident naar een goed gesprek met de politie, wederzijdse waardering en uiteindelijk een expositie. Om met de woorden van Tim te eindigen: ‘Alleen met wederzijds begrip kun je elkaar verstaan.’
Deze column verscheen in 2021 in het vakblad voor de politie 'Blauw'.