De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, Kinderombudsman, Nationale Ombudsman, Nederlandse Zorgautoriteit en Raad voor Volksgezondheid & Samenleving maken zich allen grote zorgen over complexe jeugdzorg. Kinderen en gezinnen met de meest complexe problemen worden op dit moment niet goed of te laat geholpen. Ondanks de inzet van betrokkenen en verbeteringen die er ook zijn, belanden deze kinderen en gezinnen nog te vaak in crisissituaties. De vijf genoemde organisaties slaan daarom, onder de noemer 'Samen verder', de handen ineen. Zij combineren hun expertise om de weerbarstige systemen en hardnekkige patronen in beweging te brengen. De coalitie wil zo bijdragen aan de ambitie om de zorg voor kinderen en gezinnen duurzaam te verbeteren en een handreiking doen waar die verbetering nu nog stagneert.
In een gezamenlijke analyse geven de organisaties drie speerpunten mee aan het nieuwe kabinet, die hoog op de agenda moeten.
Drie speerpunten voor nieuwe kabinetsperiode
- De zorg die nodig is, moet toegankelijk zijn. Discussie of onduidelijkheid over ‘wie betaalt?’ mag niet leiden tot het uitblijven van passende zorg. Budgetplafonds, tekorten en wel of geen contract zijn geen geldige reden voor het uitblijven van de juiste zorg.
- Het bereiken van de leeftijd van achttien jaar mag niet langer reden zijn voor jongvolwassenen om in de problemen te komen. Laat de leeftijdsgrens 18-/18+ irrelevant worden, zodat zorg en begeleiding op passende wijze voortgezet worden en er geen kunstmatige breuk (met alle gevolgen van dien) ontstaat.
- Een systemische, integrale aanpak van problemen moet de norm worden. Als kind én gezin niet worden betrokken bij het bepalen van wat er nodig is, dan gebeuren vaak niet de goede dingen. Net als wanneer het kind (of de ouder) ‘los’ van zijn gezinscontext wordt gediagnosticeerd. Voldoende handelingsruimte én -bevoegdheid voor professionals zijn hiervoor belangrijke voorwaarden; aanbieders, gemeenten en landelijk betrokken partijen zijn hierop aanspreekbaar.
De coalitie van vijf organisaties zal de komende periode "samen verder"-sessies organiseren met professionals, ervaringsdeskundigen, aanbieders, gemeenten en het Rijk. Op die manier willen we in kaart brengen wat de belemmerende factoren zijn en hoe en door wie deze weggenomen kunnen worden.
Wat zijn de complexe problemen van gezinnen?
Een voorbeeld.
Monica is nu 20 jaar. Ze heeft een jarenlange geschiedenis in de jeugdzorg. Op haar achtste is ze uit huis geplaatst vanwege problematiek van de ouders. Wat er precies aan de hand was, weet ze niet. Het was niet leuk thuis, dat weet ze wel. Sindsdien woonde Monica in verschillende pleeggezinnen en instellingen. Ze weet niet eens meer hoeveel gezinsvoogden en hulpverleners ze heeft gehad. Toen zij achttien werd, was er niets geregeld voor haar. Zij kwam direct in de schulden. En zwierf enige tijd van vriendin naar vriendin. Ze slaapt nu in een tuinhuisje.
