Gisteren was ik in Hoorn, bij het Veteranenmonument. Daar sprak ik met vrijwilligers en veteranen. Zij namen het initiatief om een monument voor alle Nederlandse veteranen en omgekomen militairen op te richten. Dat was in 2013 en inmiddels ontmoeten veteranen uit het hele land elkaar bij het monument. Ook veel toeristen en inwoners van de stad lopen langs, lezen de namen van missies en staan even stil bij de gedenkplaat. Zelf heb ik bloemen bij alle missies neergelegd, uit respect en waardering.
In de jaren dat ik als Veteranenombudsman aan het werk ben, bezocht ik met mijn collega’s de veteranen van vandaag in Mali en Afghanistan. Ook spraken wij met veteranen uit de Tweede Wereldoorlog, Indië, Nieuw-Guinea, Korea, Libanon, Bosnië, Kosovo, Irak en al die andere landen waar missies zijn en worden uitgevoerd. Vele honderden veteranen stelden hun vragen, legden hun problemen voor en vroegen om raad en ondersteuning. Dat waren vaak situaties waar het niet goed ging. Met de Veteranenwet heeft de overheid ook een zorgplicht gekregen voor veteranen en hun relaties. Die zorgplicht is niet alleen maar een juridisch begrip. Erkenning en waardering moeten geen holle woorden blijven, maar met het hart worden gegeven.
Het verhaal van de vader van een Dutchbat-3 veteraan is een sprekend voorbeeld. Zijn zoon kampte na uitzending met ernstige PTSS. Ze nemen hem in huis om te verzorgen. Maar dit levert steeds meer spanningen op. Opvang thuis lukte op den duur niet meer. De Inspecteur Generaal der Krijgsmacht en maatschappelijk werk Defensie stellen voor om de ouders als blijk van erkenning en waardering voor hun rol als mantelzorger een geldbedrag te geven. Maar Defensie volgt dit advies niet op. Het serieus nemen van veteranen en hun familie is het begin van het herstel van wat vast is gelopen en biedt kansen om te leren van fouten die zijn gemaakt. Dat is ook een belangrijk onderdeel van mijn werk. Het ministerie hier voortdurend op blijven wijzen. Of het nu gaat om inkomensvoorzieningen, inloophuizen voor veteranen of het welzijn van Indië veteranen.
Vandaag is het Veteranendag. De bijna 110.000 mannen en vrouwen die zijn uitgezonden tijdens militaire missies worden in het zonnetje gezet. Van de Tweede Wereldoorlog tot de huidige inzet in Afghanistan en Mali. Door corona dit jaar niet op het Malieveld, maar tijdens een tv-uitzending vanuit de Ridderzaal. Ik hoop u volgend jaar weer met mijn team op het Malieveld te kunnen zien!
Deze column is ook gepubliceerd in De Telegraaf van zaterdag 27 juni 2020.
