Rick (niet de echte naam) is sinds 2006 beroepsmilitair en werd twee keer uitgezonden naar Afghanistan. In 2012 is hij oneervol ontslagen omdat hij softdrugs in bezit had. Volgens Rick gebruikte hij softdrugs vanwege zijn psychische problemen. Hij heeft Post Traumatisch Stress Stoornis (PTSS), opgelopen tijdens zijn uitzendingen. Om het leven draaglijk te maken en te kunnen functioneren is hij softdrugs gaan gebruiken. Na zijn ontslag gaat het bergafwaarts met hem. Met de stempel oneervol kan Rick niet leven, het belemmert zijn herstel en bovendien zijn kansen op een baan buiten Defensie.
Daarom meldt hij zich bij de Veteranenombudsman. Medewerker Marianne onderzoekt zijn dossier zorgvuldig. Wat blijkt, zijn PTSS en behandeling bij de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg zijn helemaal niet meegenomen in het besluit om Rick te ontslaan! Marianne vraagt het ministerie van Defensie om nogmaals naar de reden van zijn ontslag te kijken. Het duurt even maar Marianne blijft er achteraan zitten. Uiteindelijk komt er positief nieuws. Het oneervol ontslag wordt gewijzigd in eervol ontslag wegens ongeschiktheid. Voor Rick is hiermee een grote last van zijn schouders gevallen.
Meerdere jonge veteranen lieten de Veteranenombudsman de afgelopen jaren weten dat zij na een missie in de problemen kwamen. En daardoor onder andere drugs gebruikten als uitvlucht. De Militaire Geestelijke Gezondheidszorg had een aantal van hen al in het vizier bij hun ontslag. Ik vind dat zorgvuldiger moet worden omgesprongen met deze veteranen in actieve dienst. Zij worden nu gedwongen oneervol ontslagen. Dat er strikte regels zijn is te begrijpen. Maar het gebruik van softdrugs kan veroorzaakt worden door traumatische ervaringen tijdens een missie. Er moet daarom eerst worden gekeken hoe dat zit of iemand geholpen kan worden en met welke voorzieningen. Pas daarna moeten er vervolgstappen worden genomen.
Het wringt bij veteranen dat Defensie in dit soort zaken individuele omstandigheden geen plek geeft bij het bepalen van het ontslag. Veteranen hebben soms met gevaar voor eigen leven een belangrijke taak vervuld voor Nederland. En ondanks dat de meeste veteranen met een schat aan ervaring terugkomen, blijft voor een deel van hen de missie niet zonder consequenties. Zeker als er sprake is van fysieke en/of psychische wonden. Het is goed om te zien dat Defensie het zerotolerance drugsbeleid mede namens signalen van de Veteranenombudsman nu onder de loep neemt. Ik blijf de ontwikkelingen dan ook scherp volgen. Hart voor veteranen. Daar draait het om voor de Veteranenombudsman!
De persoon op de foto is niet de persoon uit deze column
Deze column is verschenen in de Telegraaf van zaterdag 30 november 2019.