'Burgerschap wordt een gehoorzaamheidstraining', zegt Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer in zijn eerste Ombudslezing. 'De meeste burgers deugen en stellen zich positief op ten opzichte van anderen.' David van Reybrouck reageerde dat de overheid sinds de jaren negentig de burger als klant apart heeft gezet van zichzelf. 'Burgers worden voor hun begrip bedankt als er aan de weg wordt gewerkt. In plaats van ja jongens, je moet even wachten, maar daarna rijden we weer lekker door.'
Minister Liesbeth Spies nam de nieuwe behoorlijkheidsnormen voor een goede omgang tussen burger en overheid in ontvangst. Open en duidelijk, respectvol, betrokken en oplossingsgericht en eerlijk en betrouwbaar.
Directeur van het CBR Susi Zijderveld schetste een beeld uit haar praktijk van contacten tussen de burger en ambtenaar. 'Toen ik begon liepen mijn mensen er tegenaan dat ze te weinig ruimte hadden om zelf hun werk te bepalen. Ze voelden zich belemmerd door de regelgeving.' Door een andere manier van aansturing is het voor ambtenaar als burger beter 'én leuker', voegt ze eraan toe, geworden'.
Columnist Marjolijn Februari is het niet eens met het beeld dat van de burger wordt geschetst. 'De burger is geen ambtenaar, politicus, academicus of ondernemer. Alles wat in het afvoerputje blijven hangen is de burger. De rest is al lang wat leukers gaan doen.' Ook vond zij dat het niet moest gaan over vertrouwen, maar over betrouwbaarheid. 'Dat vertrouwen komt daarna.'