De Nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer ziet geen reden voor vervolgonderzoek na zijn vooronderzoek naar de manier waarop de KMar in de grensstreek controleert of mensen illegaal het land zijn binnenkomen. Het zogenaamde Mobiel toezicht veiligheid. Deze manier van controleren zou mogelijk in strijd zijn met de Schengengrenscode die vrij verkeer van mensen in het Schengengebied (Nederland, België en Duitsland) toelaat. Het Europees Hof heeft in juni geoordeeld dat dit niet het geval is omdat de controles gebonden zijn aan beperkingen zoals intensiteit en frequentie.
Aanleiding vooronderzoek
Aanleiding voor het vooronderzoek van de ombudsman was de klacht van een man over de controles aan de grens door de KMar (Koninklijke Marechaussee). Deze controles zouden gebeuren op basis van ongeoorloofde selectie van mensen, bijvoorbeeld op grond van ras. Dit zou kunnen leiden tot ongelijke behandeling en discriminatie. De ombudsman heeft daarop overleg gevoerd met de KMar over de uitvoering van de controles en heeft er een aantal bijgewoond. Toen duidelijk werd dat het Europees Hof zich over de kwestie ging buigen, heeft hij de uitspraak afgewacht. Nu duidelijk is dat de controles door de KMar en de Schengengrenscode elkaar niet bijten, is er geen aanleiding voor de ombudsman om verder onderzoek te doen.
Bovendien is de wet voor de controles inmiddels aangepast. De man klaagde bij de ombudsman over een situatie die voor de wetswijziging plaats vond. De criteria van selectie zijn nu zeer duidelijk vastgelegd in de wet (iedereen controleren in maximaal twee treincoupés per trein, maximaal acht treinen per dag en maximaal 2 treinen per traject). Na het gesprek met de KMar en het bijwonen van een aantal controles heeft de Nationale ombudsman geconcludeerd dat hij ook in uitvoeringspraktijk geen aanleiding ziet verder onderzoek te doen.
Controles
De KMar controleert in een gebied achter de grens reizigers die vanuit een ander Schengenland Nederland in komen. De controle is gericht op het vaststellen van identiteit, nationaliteit en verblijfsrechtelijke positie. De controles gebeuren om illegale immigratie en criminaliteit die daar uit voort vloeit tegen te gaan en zijn gebonden aan bepaalde beperkingen. Zo mogen bijvoorbeeld in internationale treinen maximaal twee treincoupes worden gecontroleerd en dat moet gebeuren in maximaal 30 minuten na het passeren van de grens of uiterlijk tot het tweede station na die grens.
