Mensen raken in financiële problemen omdat de overheid traag is met de behandeling van aanvragen om een uitkering, subsidie of vergunning. Vaak treft dit mensen die al in een zwakke financiële positie verkeren. De vraag is of de overheid zich hiervan wel voldoende bewust is en of uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst of het UWV wel voldoende waren voorbereid op recente veranderingen in wetgeving. Dit stelt Alex Brenninkmeijer, de Nationale ombudsman, in zijn verslag over 2005 De Maakbare Overheid dat hij vandaag heeft overhandigd aan de voorzitter van de Tweede Kamer.
Het aantal mensen dat contact zoekt met de Nationale ombudsman blijft stijgen. In 2005 dienden bijna 12.000 mensen een klacht in via internet of per brief. Ruim 24.000 mensen zochten telefonisch contact over hun probleem. Bij elkaar is dat bijna 10 procent meer dan in 2004. De meeste klachten gingen over het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV), de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Belastingdienst.
Te veel mensen in financiële nood door overheid
De Nationale ombudsman vraagt in zijn jaarverslag aandacht voor de financiële nood waarin mensen raken door de trage behandeling van hun aanvragen voor een uitkering, subsidie of vergunning. Veel mensen hebben in 2005 geklaagd over de trage verlening van huursubsidie, over de toekenning van uitkeringen of het uitblijven van betalingen op grond van de Ziektewet. De afgelopen tijd zijn daar klachten over de toekenning van huur- en zorgtoeslag bij gekomen. Te veel mensen komen in ernstige financiële problemen. De ombudsman wijst erop, dat de overheid er is voor de burger. Dat moet de overheid als uitgangspunt nemen bij de grote veranderingen in de wetgeving van de laatste tijd. Uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst en het UWV moeten meer tijd krijgen om zich voor te bereiden op nieuwe wetten en om de burger ook van dienst te kunnen blijven.
Relatie burger – overheid moet gelijkwaardiger
Daarnaast signaleert de Nationale ombudsman dat een groot deel van de problemen met de overheid gaan over gebrekkige communicatie. Hij behandelt veel klachten over de manier waarop de overheid met burgers omgaat: het ontbreekt bij (negatieve) beslissingen vaak aan een heldere uitleg, informatie komt niet of is onvolledig. De ombudsman pleit ervoor dat de overheid de burger op een meer gelijkwaardige manier benadert.
