De snelle ontwikkelingen in de automatisering bieden een hoop nieuwe mogelijkheden. Als Nationale ombudsman zie ik helaas ook vaak de andere kant van de medaille. Zo komt het regelmatig voor dat burgers de dupe zijn van een computersysteem dat niet goed werkt. Mevrouw Visser* kan hierover meepraten.
Mevrouw Visser heeft recht op een WAO-uitkering. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) zorgt voor de uitbetaling hiervan. Maar na enkele maanden heeft ze nog steeds geen cent ontvangen. Hoog tijd om te informeren waarom. Al snel wordt duidelijk wat de oorzaak is: de naamskeuze van mevrouw Visser. Zij heeft namelijk gekozen om na haar huwelijk voortaan haar eigen naam eerst te gebruiken en daarna de achternaam van haar echtgenoot. Officieel gaat zij daarom door het leven als mevrouw Visser-Holleman. Geen probleem toch, zult u denken, nu de wet dat mogelijk maakt. Maar wel een probleem voor het geautomatiseerde betaalsysteem van het UWV. Het UWV vindt dit ook erg vervelend en belooft mevrouw Visser de uitbetaling van haar uitkering handmatig uit te voeren.
U voelt 'm misschien al aankomen, van die handmatige uitbetaling komt uiteindelijk niets terecht. Na diverse contacten tussen het UWV en mevrouw Visser is voor haar de maat vol. Helemaal nu het UWV voorstelt om maar haar naam bij de burgerlijke stand aan te passen. Mevrouw Visser vindt het kiezen van naam van haar man geen oplossing. Zij heeft juist om principiële redenen gekozen om haar meisjesnaam als eerste naam te behouden. Ze snapt niet waarom het UWV haar uitkering niet kan uitbetalen. Haar zwangerschapsuitkering is namelijk wel probleemloos uitbetaald. In een uitgebreide brief stelt zij mij van haar situatie op de hoogte.
Ik besluit poolshoogte te nemen en stel een aantal vragen aan het UWV. En ineens blijkt het wél mogelijk om handmatig aanpassingen in het systeem door te voeren. Mevrouw Visser ontvangt voortaan probleemloos haar uitkering. Natuurlijk fijn om te weten dat het probleem voor haar nu handmatig is opgelost. Maar hoe gaat dat voortaan in soortgelijke gevallen? Blijkbaar is het systeem bij het UWV niet ingesteld op de wettelijke naamskeuzevrijheid die in ons land geldt. Dat vind ik een kwalijke zaak. Ik vraag daarom aan het UWV om te kijken hoe de naamskeuzevrijheid in het UWV-systeem kan worden verwerkt. Inmiddels heeft het UWV mij laten weten dat dit punt serieus wordt opgepakt in het meerjarenprogramma voor klantgerichtheid. Klinkt goed, maar ik houd in ieder geval een vinger aan de pols.
* Om privacyredenen is de naam veranderd
