De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman spreken hun zorgen uit over de kinderen en jongeren uit gezinnen die gedupeerd zijn door de kinderopvangtoeslagaffaire. Ze constateren dat er voor deze groep geen voorziening is, wanneer zij hulp nodig hebben bij de toegang tot reguliere langdurige onderwijstrajecten. En dat er nog geen speciale schuldenregeling is voor jongeren van 18 jaar en ouder met problematische schulden.
Bij het herstel van de problemen met de kinderopvangtoeslag gaat het vaak over ouders. Maar ook kinderen en jongeren zijn gedupeerd. Voor hen is de Kindregeling gemaakt, bedoeld om hun leven op de rit te krijgen. Die regeling bevat naast een financiële tegemoetkoming, ook voorzieningen op het gebied van emotioneel herstel. En, net als bij hun ouders, hulp van gemeenten op het gebied van financiën, wonen, zorg, gezin en werk.
Voor de kinderen en jongeren die hulp nodig hebben bij het volgen van reguliere langdurige onderwijstrajecten, is er weinig geregeld. Sommige gemeenten bieden wel hulp aan, maar geven tegelijkertijd aan hiervoor meer mogelijkheden te willen hebben. Een oplossing daarvoor staat op dit moment niet specifiek uitgewerkt in de Wet hersteloperatie toeslagen en ook niet in de zogenoemde specifieke uitkering (SPUK) voor gemeentelijke hulp aan gedupeerden. Het gevolg is dat het van de welwillendheid, kennis en individuele professionals van gemeenten afhangt of gedupeerde kinderen en jongeren deze hulp krijgen. Dit werkt willekeur, ongerechtvaardigde ongelijkheid en onduidelijkheid in de hand. En dat is onwenselijk, zeggen de ombudsmannen.
Problematische schulden
Daarnaast uiten de ombudsmannen hun zorgen over gedupeerde jongeren met problematische schulden. Voor hen is nog geen speciale schuldenregeling, in tegenstelling tot voor hun ouders. Inmiddels is een programmateam binnen de Rijksoverheid bezig te kijken hoe dat alsnog kan worden opgelost. Dat is goed nieuws. Want zolang zo'n regeling er niet is, kan bijvoorbeeld de financiële tegemoetkoming van 10.000 euro die deze jongeren krijgen, bij een eventueel schuldhulpverleningstraject ingezet worden om de schulden af te lossen. Voor hen is van een steuntje in de rug dan geen sprake.
Bovendien komen zij met hun schulden in een regulier schuldhulptraject terecht, waarbij het jaren kan duren tot zij schuldenvrij zijn. Met alle gevolgen van dien. Zo kan in deze trajecten worden verlangd dat zij gaan werken in plaats van studeren. Daarnaast zijn sommige gedupeerde kinderen en jongeren ten tijde van de toeslagenaffaire leningen bij DUO aangegaan, om zo de schulden van hun ouders af te lossen. Of om bij te dragen in de kosten voor levensonderhoud. Voor hen is een reguliere schuldregeling al helemaal geen oplossing, omdat de hoofdsom van de schuld bij DUO na de schuldregeling blijft bestaan. Problematische schulden brengen veel stress met zich mee. Zolang deze schulden niet zijn opgelost, hebben deze jongeren geen toekomstperspectief.
De ombudsmannen vragen staatssecretaris De Vries van Financiën, Toeslagen en Douane per brief om een oplossing voor deze knelpunten.
