Met 2024 voor de deur, kijk ik nog even terug naar 2023. Ook dit jaar heb ik samen met mijn team veel mensen op weg mogen helpen. Met grote en kleine problemen. Daarnaast hebben we een aantal rapporten uitgebracht, waarbij de problemen en verhalen van de mensen centraal staan. En waarbij meerdere keren bleek dat er één vraag is die vaak niet, of te laat, gesteld wordt: 'Wat heb je nodig?'
Weinig invloed en regie
Zo deden we dit jaar onderzoek naar voorzieningen binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het blijkt dat veel mensen binnen de Wmo weinig invloed en regie ervaren tijdens het proces van aanvragen. En dat terwijl Wmo-voorzieningen gaan over het kunnen blijven deelnemen aan de samenleving, over zelfstandigheid en over de baas kunnen blijven over je eigen leven.
In gesprek gaan
Beslissingen over Wmo-voorzieningen hebben een groot effect op het leven van mensen. Het is daarom dé mogelijkheid voor gemeenten om echt naar mensen te luisteren, met ze in gesprek te gaan over wat ze nodig hebben, wat ze zelf kunnen doen en waar ze nog ondersteuning nodig hebben.
Persoonlijk contact
Hetzelfde zagen we terug in ons onderzoek naar invloed binnen de Participatiewet. De meeste mensen die we spraken tijdens ons onderzoek, ervaren onvoldoende invloed op hun eigen situatie.
Dit geldt ook voor Antoon (niet de echte naam). Hij is werkloos en heeft een bijstandsuitkering. Binnen de Participatiewet is geregeld dat hij hulp krijgt van de gemeente om weer passend werk te vinden. Een jobcoach van de gemeente helpt hem hierbij. Maar de coach stelt alleen werk voor dat fysiek veel te zwaar is voor Antoon. Toch probeert Antoon dit werk. Maar helaas gaat het al snel mis. Hij valt weer uit. En dan hoort hij niks meer van de gemeente. Het blijft lang stil. Antoon voelt zich hiermee niet gezien en geholpen en vindt dat hij te weinig persoonlijk contact heeft met de gemeente.
Iedereen kan meedoen
Als iemand langere tijd niks meer hoort van de gemeente geeft dat het signaal: jij doet niet meer mee. En dat terwijl deze mensen zich nuttig willen maken en iets willen betekenen voor de maatschappij.
Ik vind het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Daarom benadruk ik voor het nieuwe jaar nogmaals dat de overheid altijd aan de mensen zelf moet vragen wat ze nodig hebben en hoe ze het beste geholpen kunnen worden. Maak vervolgens ook duidelijk wat je als overheid wel en niet kan betekenen. Zowel op korte als lange termijn.
De persoon op de foto is niet de persoon uit de tekst.
Deze column is ook verschenen in De Telegraaf van 30 december 2023.
